Home » Мақалалар » Қазақстандағы баламалы энергетика

Қазақстандағы баламалы энергетика

Анапия Меруерт
Алматы қаласы, Медеу ауданы,
№100 ЖББМ
 

Соңғы жылдары елімізде альтернативті энергетика салаларын дамыту мәселесі қолға алынуда. Ия,қазіргі уақытта энергетика саласына мектеп оқушыларының қызығушылығы жоғары. Альтернативті энегргия көздерін Қазақстан аумағында дамытуға қатысты №100 ЖББМ оқушылары бірнеше ғылыми жобаларға қатысып, жүлделі орындар да алып жатыр. Осы тақырыпта оқушылармен ғылыми жобада жұмыс жасау әліде жоспарлануда. Дәстүрлі емес энергия көздерін пайдалану арқылы пайдалы қазбалар қорын сақтап қалу мен экологиялық мәселелерді шешу мақсатында баламалы энергетика саласы бойынша Қазақстанда күн немесе желмен алынған баламалы энергия көзі ретінде пайдаланатын нақты жұмыс істейтін кәсіпорындар құру бойынша көптеген әңгімелер, сондай-ақ түрлі бастамалар әле шешімін таппады.

Алайда, соңғы уақыттан бастап Қазақстан біртіндеп баламалы энергетиканы пайдалануға көшуді бастады, бірақ әзірше шағын ауқымда. Осылайша, Жоңғар қақпасында БҰҰ бағдарламасының көмегімен желден энергия өндіру бойынша эксперименттік станция орнатылған, және нәтижелері әлі белгісіз, құру әрекеті көп нәрсені көрсетеді.ша көптеген жобалар мемлекеттің қолдауының арқасында жүргізілуде.

Көкшетау облысындағы жел энергиясы

Ганновер немесе Голландия арқылы ұшып бара жатқанда, әрине, көптеген жел станцияларын көруге болады, әсіресе Еуропа алдағы 20-30 жылда балама көздерді пайдаланудың нақты салмағы дәстүрлі энергия көздерін алмастыруы керек деп мәлімдеді.

Баламалы энергия көздерін дамыту немесе бұрын пайдаланылмаған энергия ресурстарын пайдалану тақырыбы жақында өте танымал болды. Бұл қызығушылықты әлемдік экономиканың энергия ресурстарына өсіп келе жатқан қажеттілігі, әлемдік энергия нарығында мезгіл-мезгіл туындаған дағдарыстар, минералды отынды пайдалану кезінде қоршаған ортаға экологиялық жүктеме туралы алаңдаушылық және минералды энергияға балама іздеудің қажеттілігі артып келеді.

ЖЭК пайдасына тағы бір дәлел орасан зор аумақ (2,7 млн.км2) және Қазақстан халқының тығыздығы төмен (5,5 адам/км2) жағдайларда электрмен жабдықтауды орталықтандырудың тиімсіздігі болып табылады, өйткені бұл оны қашықтағы тұтынушыларға тасымалдау кезінде энергияның едәуір жоғалуына әкеледі. Өз кезегінде, жаңартылатын энергетиканы пайдалану шалғай елді мекендерді энергиямен жабдықтауға және электр беру желілерін салуға жұмсалатын шығындарды азайтуы мүмкін.

Баламалы және дәстүрлі энергия көздерін салыстырайық. Балама көздер көбінесе айтарлықтай бастапқы шығындарды талап етеді және АЭС және ГЭС сияқты күшті емес. Алайда, олар толығымен экологиялық таза және ыстық шөлді жерлерде күн панельдерінің үлкен өрістері бар, олар мегаватт электр энергиясын өндіреді, Еуропада көптеген жел генераторлары бар үлкен өрістер де бар. Биоотындағы қондырғыны (қиды) пайдаланатын фермерлік шаруашылықтар қалдықсыз өндіріс алады. Ашытудан кейін көң -бұл өрістер үшін керемет табиғи тыңайтқыш. Энергия өндіру үшін көмірсутектерді (мұнай, газ, көмір) жағудың дәстүрлі тәсілі – бұл планетаның озон қабатын бұзатын, барлық тіршілік иелерін өлімге әкелетін ғарыштық сәулеленуден қорғайтын және деммен жұту кезінде денсаулыққа зиян келтіретін көптеген зиянды шығарындылардың негізгі себебі ғана емес (қалалардың түтіні), сонымен қатар сыртқы ғылыми жетістіктермен энергия өндірудің бұл әдісі жай ғана варварлық болып көрінеді — бұл ұялы телефонмен тырнақтарды соғу сияқты. Мексика шығанағындағы ұзақ уақытқа созылмаған апатты еске түсіру жеткілікті — бірнеше елдерге әсер еткен орасан зор экокатастрофа. АЭС-тің көпшілігі өткен ғасырда салынған және амплитудасы 7 балдан асатын жер сілкіністеріне арналмаған. Алайда қазір климат өзгеруде. Дауыл, су тасқыны және жер сілкінісі бұрын-соңды болмаған жерде болады. Жапонияда «Фокима» АЭС сынақтарына шыдай алмады. Нәтижесінде ондаған және жүздеген жылдар бойы көптеген шаршы шақырымдар жұқтырылды. Олар тұруға жарамсыз. Бүкіл әлемге қайғылы белгілі мысал — Чернобыль АЭС.

Алдағы уақытта, осы тақырыпта оқушылармен ғылыми жобада жұмыс жасап, еліміздегі ,баламалы энергетика саласының дамуына өз үлесімізді қосамыз!

Сіз не дейсіз оқырман?

Е-мэйлыңыз жарияланбайды.