Білім айнасы газеті Республикалық газет Бейсеналиева Жадра Бейсенбекқызы
Алматы қаласы, Әуезов ауданы
№119 мектеп-лицей көркем еңбек пән мұғалімі
Жаңа ұрпақ үшін жаңа әдіс
Білім — бұл өнер, оны қолдануды көптеген ұрпақтар жетілдіруі керек. И.Кант
Қазіргі цифрлық дамыған өмірде, цифрлы сауатты бала өсіп жатқаны бәрімізге мәлім. Бұл балаларды қызықтыру да, өнерге икемдеу де оңай шаруалардан емесі анық. Осы орайда, жаңа ұрпаққа сұранысына сай білімі бар, шығармашылықпен жұмыс жасайтын, өзін-өзі дамытып жетілдіре алатын азамат тәрбиелеу оның өзін белсенді жағдайға қоятын жеке тұлғаға бағытталған оқыту технологияларын тиімді пайдаланумен тікелей байланысты.
Көркем еңбек пәнінің маңызы мен жаңаша оқыту әдістері — әрбір оқушыға нәтижеге бағытталған білім беру, дәстүрлі мәдениеттің негіздерін үйрету, оқушығы қолайлы жағдай жасаумен пара пар. Көркем еңбек сабағының басты міндеті — жас ұрпақты келешекте кеңінен тараған кәсіптерді меңгеруіне көмектесу. Қазіргі заманға сай, болашақпен бірге дамыған, жаңашылдыққа ұмтылған, өз бетімен іс-әрекет ете алатан шәкірттерді дайындау.
Мектепте оқытылатын «Көкем еңбек» пәні ерекше рөл атқарады, өйткені оның дамытушылық потенциалы күшті. Бұл сабақтардың ең маңызды ерекшелігі – оқушыларды рухани-адамгершілік және интеллектуалдық дамудың (соның ішінде абстрактілі ойлаудың) біртұтас процесінде қажетті буын қызметін атқаратын, бірегей психологиялық-дидактикалық негізге – пәндік практикалық іс-әрекетке негізделген.
Мектеп оқушысының дамуының психологиялық ерекшеліктеріне байланысты көрем еңбек пәніндегі оқу-тәрбие процесі баланың өнімді объективті қызметі оның танымдық қабілеттерін, оның ішінде таңбалық-символдық және логикалық ойлауын қалыптастырады. Тек осылай ғана баланың функционалдық мүмкіндіктерін және оның даму заңдылықтарын нақты есепке алу негізінде танымдық психикалық процестерді белсендіруге және жалпы оқытуды белсендіруге болады.
Пәннің құндылығы оқушылырға «әлемнің техникалық және технологиялық бейнесі» туралы ақпарат беруден әлдеқайда жоғары. Мазмұны мен әдістемелік мазмұны сәйкес болса, бұл пән жалпы білім беретін мектептің деңгейінде әмбебап оқу іс-әрекеті жүйесін қалыптастырудың базасы бола алады. Көркем еңбек пәні оқу іс-әрекетінің барлық элементтері (жоспарлау, тапсырмаға бағдарлау, түрлендіру, өнімді бағалау, практикалық жағдай контекстінде туындайтын міндеттерді тану және қою, практикалық шешімдерді ұсыну, нәтижелерге жету және т.б.) көрінеді. визуалды жоспар және осылайша балаларға түсінікті болады.
Қазіргі таңда, еліміздегі мектептерде сабақтардың қаншалықты қызықты, нәтижелі өтуі, біріншіден, ұстазға, екіншіден, оқу орнының материалдық-техникалық базасына байланысты. Көркем еңбек пән кабинетінің заманға сай жабдықталуы, пәннің танымдық тақырыптары заманға сай келуі, мысалға, оқушы бұрынғыдай тек алжапқыштың тігу жолымен немесе ағаштан бұйым жасауды ғана үйренбей оны компьютердің көмегімен модельдеу, түрлі копьютерлік бағдарламалардың көмегімен сұлбасын салып үйренуі де маңызды деп санаймын.
Осылайша, мектеп оқушылары өнеркәсіптік дизайн, цифрлық модельдеу және өндіріс технологиялары, робототехника, «заттардың интернеті» салаларымен танысады. Әрине оқушы тігіп, не болмаса бұйым жасап үйренгені жақсы. Бірақ неге ол оқу жоспарының бір бөлігі болуы керек? «Көркем еңбек» пәні басқаларға ұқсамайды: математика мен физика бойынша білім ондаған жылдар бойы жаңартылды, ал өндіріс саласында жыл сайын жаңа технологиялардың тұтас «бумасы» шығады. Қазіргі заманға сай бала да дамып, нарыққа сай қоғам қалыптасқаны дұрыс.
Бұл идеалды түрде қалай жұмыс істеуі керек? Қарапайым мектепте металл өңдейтін құрал-жабдықтар жоқ делік. Бірақ көршілес аспап жасау колледжінде WorldSkills стандарты бойынша «дәнекерлеу технологиялары» шеберханасы бар. Жігіттер колледжге сабаққа келеді, заманауи станоктарды «тіспен» сынап көреді. Қызық емес пе? Келесі сабақ басқа тақырыпта. Байланысты ма? Сіз колледжге баруды жалғастыра аласыз. Мұғаліммен бірге оқып, дәнекерлеудің әртүрлі түрлерін үйреніп, мектеп аттестатында оған баға алыңыз.
Менің тұжырымдауымша жоғарыда айтып өткендей көркем еңбек сабағында тиімді жүргізілетін жұмыстарды іріктеп, әдіс-тәсілдерді дұрыс қолдана білу оқушылардың ынтасының, қабілетінің ,шығармашылық ой өрісінің дамуына мүмкіншілік жасайды , сол арқылы оқушылардың еңбектің тәрбиелік құндылығы артады.
