Ұлттық тәрбие: адамгершілік және рухани болмыс

Өзін ғана ойлаған —
Жамандықтың белгісі.
Өзгені де ойлаған –
Адамдықтың белгісі,-
деген ұлағатты жолдардың терең түсінігі бар. Өйткені, адам баласына адамдықтың белгісі адамгершіліктен қалыптасады.

Ал, адамгершілік дегеніміз не?  Мұның жауабы, әрине, адам бойындағы асыл қасиеттерді айтамыз. Демек,  асыл қасиетіміз – еңбек сүйгіштік, достық, әдептілік, көмек беру, қоғамға қызмет ету, инабаттылық, имандылық, елін, жерін сүю, кішіпейілділік. Яғни, адам бойында осы қасиеттер жоғары тұрса, ол адамның адамгершілігі жоғары болмақ.
-Адамгершілік дегеніміз не?
1 оқушы: Адамгершілік, мейірімділікті дегеніміз ар, намыс, адалдық, достық, жақсылық жасау деп ойлаймын.
2 оқушы: Кейбір адамдар ауыр қылмыс жасап алады да, кінә менде емес, заманда, бәріне заман кінәлі дейді. Заманына қарай адам болмай, адам қай кезде де адам деген атқа лайық болу керек. Сондықтан да мен бұл өмірде адамгершіліктің, мейірімділікті барлық қасиеттерін бойына дарытқан адамдар көп болса екен деп армандаймын.
3 оқушы: Адамгершілік деген асыл сөз. Адамның игі іс- әрекеті, еңбек, татулық осының бәрі адамгершілікке жатады. Ар ұят жоқ жерде қылмыс та, алдау, арбау, тонау да болады.
Мұғалім: Ия дұрыс айтасың парыз дегеніміз ол адамның тыныс тіршілігімен орын алатын сезім. Оған халыққа қызмет ету және адам қай әлеуметтік топқа жатса сол топтын алдында борышын өтеу жатады.
 
Адамгершіліктің негізгі қағидалары қандай?
Барлық адамдар тең құқықты, ерікті, қадірлі. Азаматтар нәсіліне, ұлтына, жынысына, тіліне, тегіне, дініне, мүліктік және лауазымдық жағдайына қарай заң алдында бірдей. Өмір сүру құқығы, адамның бас бостандығы мен жеке өмір сүру еркі қасиеті болып табылады.
Мұғалім: Адамгершілік қағидалары туралы бірталай мағлұмат алдық. Егер сен бала күніңнен әдепті болып өссең, есейе келе ата – ананың, өз Отаныңнын мақтанышы боласың. Алған мағлұматтарды қорытындылай келе, келесі сұрақтарға кезек береміз.
1 тур: Сұрақтар:
1 Жалпы адамгершілік қасиеттерге не жатады?
2 Қазіргі кезде адамның бойынан қандай қасиеттерді көп байқауға болады?
3 Кей адамның жаман әдетке үйір болуының себебі неде деп ойлайсың?
4 Сен өзің жіберген қателегеңді мойындай аласың ба?
5 «Адам адамға дос, жолдас және бауыр» деген сөздің мағынасында не жатыр?
6 Адам бойындағы ар, намыс, ұят дегенді қалай түсінесің?
7 Адамгершілік асыл қасиеттер жайында қандай мақал-мәтел, нақыл сөздер білесің?
2 тур: Мақал-мәтел (Кім тапқыр)
Ашу-дұшпан,  ақыл-дос,
Ақылына ақыл қос.
Әдепті бала- арлы бала,
Әдепсіз бала-сорлы бала
Адалдық жүрген жерде,
Адамдық жүреді
Асылдың бірі- Адамгершілік
Ала жіпті аттамағанның абыройы биік
Адалдық ардың ісі
Ақылдың алдыменен жүр
Ақымақтың артыменен жүр
Өтірік айтып жағынғанша
Шыныңды айтып жалын
Ауыз ашса сыр көрінеді
Есік ашса төр көрінеді
10. Ақылы жоқ басқа, адырайған көз бітеді
Дуасы жоқ ауызға, судыраған сөз бітеді.
11 «Сөйлесе сөз әдепті»
Жақсы жігіт ақылына жеңдіріп іс қылар, жаман жігіт оңай істі күш қылар.
3 тур: Сөзжұмбақ.
1 Ақыл және сана, бостандық иесі болып табылатын табиғаттың бір бөлігі (адам).
2 Жеке адам ұғымын білдіретін сөз (индивид).
3 Адамды аңдар қауымынан ажырататын сөз (сана).
4 Адамның өмір сүру ортасы (қоғам).
5 Адам бойындағы жарамсыз қасиеттердің бірі (қатігездік).
6 Ішкі рухани адамгершілік қасиеттердің бірі (сенім).
7 Адамгершілік қағидаларының бірі (шыншылдық).
8 Адам іс- әрекеті қозғаушы күші (қажеттілік).
9 Адам бойындағы асыл қасиет (әділдік).
10 Ең асыл қасиеттердің бірі (ержүректілік).
Жақсы өмір дегеніміз – бұл………………………………………
Адам болу дегеніміз – бұл…………………………………………
Өмірдегі ең басты нәрсе — бұл……………………………………
Досың көп болу үшін………………………………………………….
Егер мен сиқыршы болсам, онда мен………………………
Бос уақытым болса, мен………………………………………
Қорытынды: Бүгінгі «Ұлттық тәрбие: адамгершілік және рухани болмыс»тақырыбында өткен тәрбие сағатымызды аяқтай келе барлықтарыңыздың бойында адамгершілік қасиеті болып, әрқашан өмірде сыйластықпен өтуге тілектеспін. Адамгершілік деген сөздің әрбір әрпінде өзіндік мағына бар сияқты Егер оны талдап көрсек адам бойындағы барлық жақсы қасиеттер күн сәулесіндей шуағын төккелі тұрған сендердің бойларыңа да осы қасиеттердің болуын тілер едім! Назарларыңызға рақмет. Сау болыңыздар!!