Информатика мұғалімінің педагогикалық тұжырымдамасы

Шәймерден Аякөз Берекетқызы
Қызылорда облысы, Қармақшы ауданы,
Төретам кенті Т.Жүргенов атындағы

  Қоғам дамуының қазіргі кезеңінде адам бәсекелестіктің қатаң жағдайларына тап болады. Менің ойымша, ХХІ ғасыр басқа ғасырлардан өзінің ақпараттылығымен және ақпаратты беру мен алудың көптеген тәсілдерімен ерекшеленеді. Қазіргі жағдайда, адамға қажетті білім көлемі күрт өсіп келе жатқан кезде, балаларды өз білімдерін өз бетінше толықтыруға, ақпараттың жылдам ағымында жүруге, оны өңдеуге үйрету керек, бұл адамның болашақ ересек өмірінде өзін-өзі сәтті жүзеге асыруының маңызды шарты болып табылады. Тек білімді мұғалім ғана білім алушыларды сұлулық әлеміне апара алады, тек ынталы мұғалім балаларды өз ісіне қызықтыра алады..

Мемлекеттік жаңа «екінші буын стандарттарының» педагогикалық негізі – оқытудың жүйелі және белсенді тәсілі. Ол, сайып келгенде, қалыптасқан жалпы және негізгі құзыреттілік түрінде оқыту мен тәрбиелеудің негізгі нәтижелерін беруі керек.

Жалпыға бірдей қабылданған пікір бойынша білім мазмұны іргелі білімге нұқсан келтірмей, практикалық құрамдас бөліктің үлесін арттыруы керек.

Сондықтан негізгі құзіреттіліктерді қалыптастыру-бұл нақты, сауатты

іс-әрекетті орындау мүмкіндігі, Бұл нақты мәселені шешуге арналған.

2010 жылы Ресей үкіметі «біздің жаңа мектеп»Ұлттық білім беру бастамасын мақұлдады. Бұл бастаманың мақсаты-баланың жеке басын ашуға, балалардың білімге, оқуға деген қызығушылығын оятуға қабілетті мектеп құру. Біздің мемлекетте осындай бастаманы қолға алу керек – деп ойлаймын.

Жаңа мектеп-бұл озыңқы даму мақсаттарына сай келетін институт. Мектепте өткеннің жетістіктерін ғана емес, болашақта қажет болатын технологияларды да зерделеу қамтамасыз етіледі. Балалар жаңа нәрселерді ойлап табуды, түсінуді және меңгеруді үйрену, өз ойларын білдіру, шешім қабылдау және бір-біріне көмектесу, қызығушылықтарын қалыптастыру және мүмкіндіктерді сезіну үшін зерттеу жобалары мен шығармашылық сабақтарға қатысатын болады.

Біздің елімізге мақсаттар қоя алатын және оларға қол жеткізе алатын цифрлық-ақпараттық дамыған, моральдық сау, адамгершілік негіздері қажет. Менің мұғалім ретіндегі мақсатым-әр баланың қабілеттерін байқау, ұстап алу және дамыту, барлығына толыққанды тұлға болуға көмектесу.

Әр адам өз қызметінде табысты болғысы келеді. Мұғалімнің жетістігі-оның білім алушыларының жетістіктері. Сондықтан Мен әрқашан өз жұмысымды талдаймын. Мен үнемі сұраққа жауап іздеймін: қалай қызықты және жақсы істеу керек.

Мен әр сабағымды компьютерлік технологияны қолдана отырып өткізуге тырысамын, презентацияларды мұқият дайындаймын, өйткені «жүз рет естігеннен гөрі бір рет көрген жақсы». Әр сабақ үшін маңызды, өзіндік сенсациялық хабарламалар, физикалық трюктер, қызықты тәжірибелер дайындаймын. Мен өз сабақтарымды проблемалық деп санаймын, мұнда білімді көбінесе мұғалім бермейді, бірақ проблемалық жағдайда оқушы өз бетінше алады. Мұнда талант «ашылады». Білім алушы ойлайды, гипотеза (болжам) жасайды, логикалық ойлауды, талдауды, қорытынды жасауды үйренеді.

Көпжылдық тәжірибеден мен өзім үшін келесі міндеттерді анықтадым, оларды күн сайын шешуге тырысамын:

Әр оқушының дарындылық өскіндерін анықтау және дамыту үшін жағдай жасау.

Ойлауға, проблемаларды бөліп көрсетуге, олардың өзектілігін бағалауға, жобалар жасауға , зерттеулер жүргізуге үйрету.

Баланы жетістікке бағыттау. Оны өз күшіне сендіру, өз жұмысының нәтижелерінен ләззат пен қуаныш алуға мүмкіндік беру.

Оқушыны тәуелсіз болуға үйрету. Біз ол үшін неғұрлым көп жұмыс жасасақ, соғұрлым ол көп жасауды үйренеді, өйткені әйгілі сөзде айтылғандай: «Аш адамға қуырылған балықты емес, тор беріңіз».

Оқушыны өз жетістіктерімен мақтануға ынталандыру үшін өзін-өзі жігерлендіру.

Оқушыдан оның орындай алмайтынын талап етпеңіз, керісінше оның жеке ерекшеліктеріне сәйкес даму үшін жағдай жасаңыз.

Сыныпта қолайлы психологиялық ахуал қалыптастыру, оқушылардың өзін-өзі бағалауын арттыруға ықпал ету.

Мен баланы сендіретін бірінші нәрсе:ол міндет қойып, қорықпай іс-әрекетке  көшуді үйрету. Егер оқушының ұстанымы:» мен көп нәрсені білгім келеді, маған көмектес», онда мұғалімнің ұстанымы келесідей болуы керек:»білгіңіз келетін нәрсені алыңыз, егер қиын болса, оны бірге түсініңіз». Ол пайда болған кезде ол оңай және еркін болады. Балалардың өздері байланысқа шығады. Көтерілген қол-бұл мұғалімге «Мен білемін» деген сигнал ғана емес, «Мүмкін, мен тырысамын». Бұл жауап беру әрекетін уақытында қолдау керек, оқушыға өзіне сенуге мүмкіндік беру керек.

Мен қайшылықты, парадоксалды, тіпті «дұрыс емес» пікірлерді ынталандыруға тырысамын, білім алушылардың тәуелсіздігін, олардың белсенді ұстанымынан байқауға болады.

Мұғалім ретіндегі менің міндетім-балаға өз күшіне деген сенімділікті ояту. Менің ойымша, сәтсіздікке ұшырау – ең жаманы емес, ең жаманы-тырыспау. Білім алушының мұғалім алдында қорқынышы болмауы керек.

Балалар өте қызықты адамдар. Сондықтан мұғалімнің алдында білім алушыларды үнемі таң қалдыру, жарықтандыру және олардың қызығушылығын ояту қиын міндет тұр .

Мен информатиканы үйретпеймін. «Мен информатиканы сүюге және түсінуге үйретемін».

Адамды үйрету, дамыту, тәрбиелеу мүмкін емес; ол тек өзін-өзі үйрете алады, яғни үйрену, дамыту, тәрбиелеу» деген тезисті аксиома ретінде қабылдай отырып, мен күн сайын мотивация, тәртіпті сақтау мәселелерін шешуім керек екенін білемін.

Мен өзім үшін оң нәтижені болжау Менің педагогикалық қызметімнің жетекші қағидаларының бірі екенін анықтадым, бірақ жұмыстың оң нәтижесіне жету үшін пәнді терең білу және көкжиектің кеңдігі ғана емес, сонымен қатар оқушыға байыпты, құрметпен, серіктестік қарым-қатынас, қарым-қатынаста адалдық пен шынайылық қажет.

Сабақтардағы оқушылардың танымдық белсенділігінің деңгейі мұғалімнің сабақта қандай әдістерді қолданатындығына байланысты.

Проблемалық оқыту сабақтарда оқушылардың оқу-танымдық құзіреттілігінің мотивациялық компонентінің пайда болуын қамтамасыз ететін маңызды педагогикалық технологиялардың бірі ретінде әрекет етеді. Бұл технология мені өзінің стандартты емес екендігімен қызықтырады, алдыма үлкен практикалық мүмкіндіктер ашады, шығармашылықты дамытуға, сабақта оқушылардың енжарлығын жеңуге, пән бойынша білім сапасын арттыруға ықпал етеді.

Мұғалім ретінде менің іс-әрекетімнің басты мәні-әр оқушыға сабақта сәттілік жағдайын жасау.

Менің міндетім-тақырыпты нақты өмірмен байланыстыру, оқушыны пәнге қызықтыру, оқытудың әр кезеңінде жағымды мотивация жасау, әр оқушыға жеке көзқарас табу.

Бүгінгі таңда оқушылардың іс-әрекеттің барлық тәсілдерін (танымдық, ақпараттық-коммуникативтік, жобалық, рефлексивті, проблемалық және т.б.) меңгеруін толық көздейтін әмбебап білім беру технологиясы жоқ. Дегенмен, әрбір мұғалім бос уақыт резерві есебінен оқу процесін ұйымдастырудың әртүрлі нысандарын пайдалана отырып, оқытудың заманауи әдістері мен педагогикалық технологияларды енгізе отырып, осы міндеттерді шешуі тиіс.

Менің оқыту әдістерім:

Проблемалық мәлімдеме, зерттеу, түсіндірме-иллюстрациялық, ішінара іздеу, репродуктивті, сынақ жүйесі;

Ынтымақтастықта оқыту (топтық,командалық жұмыс).

Менің жұмыс жүйем келесі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:

* Жан-жақты ойлауды қалыптастыру;

* Оқушылардың танымдық қызметін жандандыру;

* Білім алушыларда пән туралы жалпыадамзаттық мәдениеттің бір бөлігі ретінде түсінік қалыптастыру, оқушылардың қоғамдық прогресс үшін маңыздылығын түсінуін қамтамасыз ету;

* Оқушылардың мәдени және зияткерлік дамуына ықпал ететін, оқуға қатысушылардың жайлылығын қамтамасыз ететін бірлескен қызметті ұйымдастыру;

* Қойылған міндеттерді шешу үшін қажетті ақпаратты іздестіруді ұйымдастыру біліктері мен дағдыларын қалыптастыру;

* Оқу міндеттерін шешу үшін, ал болашақта кәсіби қызметте компьютерлік технологиялар арқылы ақпаратты құру, өңдеу, сақтау дағдыларын қалыптастыру;

* Белгіленген құралдар жиынтығының көмегімен берілген мақсатқа жету үшін қажетті іс-әрекеттер құрылымын жоспарлау білігін дамыту;

* Оқушылардың белсенділігі мен бастамасын тәрбиелеу.

Осы мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу үшін әр оқушы сабақта сәттілік жағдайын жасауы керек. Мұғалімнің міндеті — әр оқушыға жетістікке жету қуанышынан аман-есен өтуге, өз мүмкіндіктерін түсінуге, өзіне сенуге мүмкіндік беру. Мен сабақтағы жұмысты балалар қателесуден қорықпай тапсырмаларды орындайтындай етіп жасаймын, қате жауап аламын, оқушыға жұмыстың ең маңызды түрі мен формасын таңдауға мүмкіндік беретін дидактикалық материал қолданылады. Сараланған тәсіл барлық білім алушылардың шығармашылық мүмкіндіктерін іске асыруға көмектеседі. Сабаққа арналған материалды мұқият таңдау оқушылардың жеке дамуына бағытталған. Адамды сыни тұрғыдан ойлауға үйрету үшін алдымен оған мәселенің бар-жоғын көруге, оны тұжырымдауға үйрету керек. Егер біз мәселені нақты түсінсек және оны шешкіміз келсе, біздің қызметіміз әлдеқайда нәтижелі болады.

Жұмыс істеген жылдары мен тиісті нәтижелерге қол жеткізу үшін білім алушылардың артықшылықтары мен кемшіліктерін жақсы білуім керек екеніне көз жеткіздім. Білім мен тәрбие-бір бүтіннің екі жартысы. Білімді бермей тәрбиелеу мүмкін емес.

Сыныптың білім беру жүйесінің басты мақсаты — рухани бай, еркін, физикалық сау дамуға ықпал ететін жағдайлар жасау, өмірдің жаңа жағдайларына бейімделуге қабілетті шығармашылық ойлайтын тұлғаны қалыптастыру болып табылады.

Сонымен, оқушының жетістігі оның танымдық іс-әрекетінің жоғары нәтижелерінің объективті көрсеткіші ғана емес және мұғалімнің оң бағасы ғана емес, сонымен қатар оқушының өзін-өзі бағалауы болып табылады. Бұдан шығатыны, оқытудың сәттілігінің негізгі критерийі — оқушының ең аз энергия шығындарымен үлкен нәтижеге жету мүмкіндігі. Бұл келесі қабілеттерге байланысты: өз ісіңізді уақытында жасау, мақсатқа жету үшін ұтымды құралдарды пайдалану, жағдайды сезіну, қуаныш сезімін сезіну, өзіне сенімділік, қанағаттану, ұнжырғасы түспеу, қиындықтардан бас тартпау, денсаулықты сақтау және т.б.

Осылайша, менің педагогикалық тұжырымдамам, менің ойымша, сенімді дәлелге ие!!

Педагогикалық оқушылардың шығармашылық әлеуетін ашу және іске асыру үшін мектептің мүмкіндіктерін толық пайдалану жолдарын іздеу .

Сабақ және сабақтан тыс уақытта оқушылардың танымдық белсенділігі мен шығармашылық белсенділігін ынталандыру.

«Үлкен істер кенеттен жасалмайды». Жоғары нәтижелерге қол жеткізу, оқыту сапасын арттыру, баланы әлемді тану негіздеріне үйрету үшін мұғалім мен оқушының ұзақ, қажырлы бірлескен жұмысы қажет. Мұғалімнің басты міндеті-оқушыға білім беру ғана емес, оны оқуға үйрету.

№80 мектеп-гимназиясы информатика пәнінің мұғалімі