Macromedia Flash бағдарламасымен жұмыс жасау жəне оның мүмкіндіктері  

Абдукодирова Айсулу Мирзалиевна

Астана қаласы, «Асу» гуманитарлық-техникалық колледжінің

информатика пәнінің оқытушысы

Мақсаты: Macromedia Flash бағдарламасының мүмкіндіктерін пайдалану арқылы білім алушылардың күнделікті өмірде қолдану жолдарымен таныстыру бойынша әріптестермен ой бөлісу.

Білімділік: Flash арқылы анимация түрлерімен таныстыру.

Тәрбиелілік: жан-жақтылық пен өз бетімен жұмыс істеуге тәрбиелеу.

Дамытушылық: бағдарлама арқылы пәнге деген қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың түрі: практикум элементтерінің көмегімен демонстрациялау, баяндау арқылы түсіндіру.

Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: компьютер, интербелсенді тақта.

Сабақтың өту барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Тақырыпты түсіндіру.
3. Практикалық тапсырмаларды орындау.
4. Қорытындылау.
5. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа қажетті компьютерлік техниканы қосу, практикалық тапсырмаларды үйлестіру, тақырып бойынша материалды қабылдау үшін әріптестердің назарын слайдқа аудару.
6. Тақырыпты түсіндіру.

Оқытушының сөзі: Flash-тің жұмыс аймағының үстінде уақыт диаграммасының (TimeLine) панелі орналасады. Ол арқылы фильм анимациясы жасалады. Уақыт диаграммасы қабаттардың өзара орналасуын, сценадағы объект жағдайының өзгеру тізбегін сипаттау т.б. әрекеттерді орындайды. Ол анимация жасаудағы және фильмнің интерактивті элементінің күйін сипаттаудағы негізгі құралы болып табылады.

Жұмыс облысы терезенің барлық орталық бөлігін алады. Жұмыс облысында əртүрлі объектілерді редактрлеу операциялары, дегенмен «кадрға» тек қана сол объектілер монтаждық үстел шегінде орналасады. Жұмыс облысындағы қалған бөлігі не үшін қажет? деген сұрақ туындауы мүмкін.

Жауабы былай:

— Белгілі бір жұмыстарды орындау үшін;

— Кадрға объектінің біртіндеп кіруінің эффектісін тарату (немесе,

керісінше, одан шығу).

Сурет–1. Macromedia FLASH жұмыс аумағы

Интерактивті анимация құру.

Macromedia Flash Mx Web – сайтын қолданушыға ұмытылмайтындай, айқын етіп жəне құрылған векторлық графиканы растрға, дыбысқа, анимациялауға жəне интерактивті идеясымен байланыстырады. Web – тораптарын құру процессінде Macromedia Flash Mx жеңіл интеграцияланып, Macromedia Freehand жəне Fireworks импорт мүмкіндігінің көмегімен жүзеге асырылады. Macromedia Flash Mx Web –қосымшаларын теру құралдарының кең құрылуымен қатар Macromedia Generator интеграциясымен тығыз байланысты. Оның мүмкіндіктері мынадай:

• Web – Native Printing Web – қосымшалар құрумен қатар жоғары сапалы баспа болуына мүмкіндік береді.
• Action Script Tools – бұл Web – қосымшаларды эффективті, əрі маңызды құрылуына, оның жаңа тілдердің JavaScript сценарийіне ұқсас, Action Script жəне Debugger редакторының көмегімен, сонымен қатар SmartClips функциясы – элементтерінің жиі қолданылатынын шешімін құрады.
• HTML Text Support форматтанған HTML – мəтіні мен гиперсілтемені қосуға мүмкіндік береді жəне қанық мəтіндік ақпаратты файлға оңай құрады.

Уақыт диаграммасы төмендегі элементтерден құралады:

• Қабат және оның сипаттамасы, яғни қабат аты (Layer1) және объект атрибуттары (көрінуін басқару — Show/Hide, блокировкалау — Lock/Unlock, контурын көрсету — OutLines). Қабат – қандай да бір өзіндік атрибуттарды орнатуға болатындай фильм сценасының бөлігі. Ол бірінің үстіне бірі салынған түссіз қағаз беттері (калька) тәрізді. Flash-те қабат саны – 16000. Қабат саны файл көлемін өзгертпейді. Қабат қосу және оны жою үшін, контекстік менюден сәйкес Insert Layer, Delete Layer командалары таңдалады.
• Уақыт диаграммасы. Ол кадрлар шкаласынан, «оқу бастиегінен» (счытывающая головка), әр қабат үшін уақыт диаграммасынан тұрады. Кадрлар шкаласы барлық қабат үшін жалпы және 5 қадамнан өсу ретімен нөмірленеді. Оқу бастиегі (Play head) – анимацияның ағымдық кадрын көрсететін индикатор. Кезекті кадрды жасау және фильмді орындату кезінде оқу бастиегі уақыт диаграммасы бойымен автоматты жылжиды.
• Қалып-күй қатары. Ол столдағы анимациялық кадрларды бейнелеуді басқару батырмаларынан тұрады. Әр қабат кадрлардан тұрады. Кадрдың екі түрі бар: кәдімгі (Regular) және кілттік (Key Frame). Кілттік кадрлар анимация өзгеретін жерде болады. Кілттік кадр қойылғанда (Insert Key Frame), соңғы кадр жаңа жерге көшіріледі. Екі кілттік кадр арасындағы кадрлар кәдімгі болып табылады. Flash-те кадр саны – 595. Flash-фильмді орнату кезінде қалыпты жағдайда 1 секундта 12 кадр өтеді. Ол кадрлар алмасу жиілігі болып табылады және экранның төменгі бөлігінде Properties терезесінде Frame Rate (Кадр жиелігі) пунктінде көрсетіледі.

Flash арқылы жасалатын анимацияның 3 түрі бар:

1. Кадрлық анимация. Мұнда қолданушы фильмнің әрбір кадрын өзі жасайды. 1 кадрдың алдыңғыдан айырмашылығы аз болған сайын 1 кадрдан екіншіге өту жатықтығы және персонаж қозғалысының табиғилығы жүзеге асады. Әрбір кадрлық фильм жасауда келесі кадрға кілттік кадр (Key Frame) қойылады. Нәтижеде соңғы кадр жаңа жерге көшіріледі. Сонан соң көшірілген объекті өзгертіледі. Уақыт диаграммасында кілттік кадр ішінде қара нүктесі бар сұр тіктөртбұрышпен бейнеленеді.

Кадрлық анимация Кадрлық анимацияны құру үшін ең алдымен фильмнің əрбір кадрын дайындау керек. Flash – фильмдерінің негізгі форматы, оларды Flash – плеері арқылы құрып шығуын қамтамасыз ететін форматы. Серверде орналасқан Flash – фильмдер – файлында алдымен басқа файлдармен толықтырылуы керек. Бұл ең алдымен құжаты, файлын браузер көмегімен жүктеу: яғни – файлы браузерге жүктеледі, Flash – плеерін шақырады, содан соң өзінің кезегінде – файлы ашылады. Алдын–ала ескеру қажет, өз файлыңызға кірушінің Flash – плеері жоқ болуы керек. Бұл жағдайда фильмді толығымен кескіндерді графикалық форматта алмастыруға, браузерді қолдайтын (мысалы,немесе анимацияланған). Фильмнің Веб – серверде орналасуына қажетті құрылған файлдарды менюіне кіретін (жариялау) командасын орындау керек. Əуелгі – файлын конверттеуді форматында қамтамасыз етеді жəне де альтернативті графиктік форматты да. Бұл команда көмегімен – құжатын генерирлеуге, берілген фильм параметрінің жіберілуіне арналған. Егер де туралы жақсы білсеңдер, біз алдын-ала үлгіні түзетсек, оның негізінде – құжатының генерациялану орындалады. Үлгіні өңдеу түшін сыртқы – редакторын қолдану керек. Егер керек бір типті – файлдарын жалғыз файлға экспорттау, менюіне кіретін (экспорт) тұтастай қолдануға болады. Фильмді жүктеуді бағалау параметрлері негізінен үш режимде болуы мүмкін:Автоматты анимация (Tweened-анимациясы). Мұнда қолданушы фильмнің бірінші және соңғы кадрын ғана жасайды, ал барлық аралық кадрларды Flash автоматты түрде жасайды.

2. 1. Сценарий негізіндегі анимация. Flash-тің Action Script программалау тілі негізінде жасалған анимация.
   2. Практикалық тапсырмалар. Электрондық түрдегі тапсырмаларды дербес компьютерде қосу.
   3. Қорытындылау. Әріптестерден сауалнама алу арқылы.

   А) Macromedia Flash бағдарламасы білім алушылар үшін қызықты ма?

   ИЯ                                               ЖОҚ                                      Білмеймін

   Б) Өз тәжірибеңізде қолданар ма едіңіз?

   ИЯ                                          ЖОҚ                                      Білмеймін

3. 

5. Абдукодирова Айсулу Мирзалиевна

   Астана қаласы, «Асу» гуманитарлық-техникалық колледжінің информатика

   пәнінің оқытушысы