Сагырбаева Маржанай Кенжегалиевна
«Каспий» педагогика және
салалық технологиялар колледжінің
арнайы пән оқытушысы
Елбасының Н.Ә.Назарбаевтың «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» жолдауында жаңа кезеңнің негізгі міндеттерінің бірі «осы заманғы білім беру, парасатты экономиканың негіздерін қалыптастыру, жаңа технологияларды пайдалану мамандарды дайындау сапасын көтеруге басты себеп болатын, инновациялық экономиканы дамыту», — деп көрсеткен.
Мамандық тандау – бұл өте маңызды іс. Өйткені, біз өзіміз таңдаған мамандық саласында өмір бойы қызмет атқарамыз. Мамандықтың саны әр алуан: дәрігер, мұғалім, ұшқыш, есепші, аспаз, елші, қаржыгер, архитектор, механик, көлік жүргізуші, сазгер, сатушы, ғарышкер және т.б. Бірақ бұларды байланыстыратын маңызды факт – бұлар бәрі халық үшін қызмет атқарады. Ал халық үшін қызмет көрсету маңызды мәселе. Түркі тілдес халықтың «жеті рет өлшеп, бір рет кес» деген нақыл сөзін ұран етіп, мамандықты дұрыс таңдауымыз керек.
Өнермен тікелей байланысты емес, бірақ әлі де шығармашылықпен айналысатын мамандықтар бар. Ландшафты дамыту – солардың бірі. Ландшафт дизайнері бақтардың, саябақтардың және басқа аумақтардың ерекше жобаларын жасайды, оларды эстетикалық жағынан тартымды және адамдар үшін жайлы етеді.
Менің мамандығым — «Ландшафты дизайн шебері». Бұл мамандықта өз ісінің білгір мамандары тапшылық тудыруда. Осы тапшылықты жою мақсатында, осы мамандықты таңдап, өзімнің кішкене де үлесімді қосқым келеді. Табиғат әрқашан адам үшін шабыт, қуат, релаксация көзі болды. Сондықтан, ландшафты дизайн шебері – бұл жауапты міндет, ол функционалды, әдемі, қарапайым және бір уақытта барлық отбасы мүшелеріне қолайлы болуы керек. Ландшафтық дизайн өнері өте күрделі, өйткені ол белгілі бір ережелерді сақтауды қажет етеді. Мысалы, ең жақсы табиғи композициялар қарама-қарсы геометриялық фигураларды біріктіру арқылы алынады. Сонымен қатар, бау-бақша учаскесінің түстерін таңдағанда, тұратын жерді ескеру қажет. Ландшафты дизайнердің жұмысы күрделі, әрі ауыр. Пейзаждың дамуы маманның клиентпен болашақ жобаның егжей-тегжейін талқылауынан басталады. Содан кейін ол аумақты тексереді: оны өлшейді, су объектілері мен топырақтың жағдайын тексереді, жер бедерінің ерекшеліктерін біледі. Осы мәліметтер негізінде дизайнер эскиз жасап, оны тапсырыс берушімен үйлестіреді.
Ландшафтық дизайн – бұл ең алдымен үш құрамдас бөліктен тұратын өнер: сәулет және дизайн, ботаника, тарих және философия туралы ақпарат. Барлық осы аспектілер бір нәрсеге бағытталған: адам айналасындағы қоршаған ортаны эстетикалық тұрғыдан жабдықтайды. Үйіңіздің айналасында кеңістікті ұйымдастыру, ағаш отырғызу және т.б. ауыл шаруашылығы ұғымының пайда болуымен туындады. Ландшафт дизайнының тұжырымдамасы шамамен 200 жыл бұрын пайда болды. Ландшафты дизайнердің кәсіби қызметінің маңызды бөлігі жобалық қызмет болып табылады. Ландшафттық жобаны жүзеге асыру біздің қалалар мен елді мекендердің заманауи бейнелеу мәдениетін дамыту мен қалыптастырудың бір бөлігі болып табылады. Ландшафт дизайнерін кәсіби даярлаудың басты өлшемдерінің бірі ландшафты жобалау жұмыстарын орындау деңгейі болып табылады. Бұл ландшафты дизайнер үшін кәсіби жұмыстың маңызды бағыты ландшафттық дизайн.
- Дизайнер кәсібіне кім сәйкес келеді?
Ландшафтық дизайнда кеңістіктік ойлау, графикалық қабілеттері мен шығармашылық қиялы дамыған адамдар өздерін таба алады. Ұйымдастырушының таланты да маңызды, өйткені жоба авторы жұмыс тобының әрекеттерін үйлестіреді. Сонымен келесі талап: стресске қарсы тұру. Жоспарды жүзеге асырудағы қиындықтар жиі кездеседі және жауапкершілік дизайнерге жүктеледі.
- Ландшафт дизайнері не істейді?
Ландшафты дизайнерлер — бұл сіздің сыртқы кеңістігіңізді бау-бақша туралы білімдерімен әдемі және функционалды ететін кәсіби мамандар. Бұл сіздің сыртқы пейзажыңызды жоспарлау және жобалау үшін кеңес беретін мамандар. Әдетте, сізге ландшафт дизайнерінің көмегі қажет болған кезде, сіз біреуімен кеңесесіз. Содан кейін бұл маман сіздің жобаңызды сізбен талқылайды. Ол сіздің сайтыңызға кіреді — ол сіздің үйіңіздің ауласы немесе сіздің кішігірім офисіңіздің сыртқы көрінісі болсын — суретке түсіріңіз, өсімдіктерге, бақшаға күтім жасау және т.б. Ландшафт дизайнері мамандығы әсіресе қызықты, өйткені ол әртүрлі бағыттар тоғысында орналасқан. Нағыз ландшафт дизайнері — кең профильдегі маман, ол дизайнды да, инженерлік те, ботаниканы да түсінеді.
«Каспий» педагогика және салалық технологиялар колледжінде «Ландшафты дизайн шебері» біліктілігі бойынша 2 курста дәріс алып жатқан студенттер осы мамандықтың қыр-сырын үйреніп жатыр. Бұл мамандық бойынша Маңғыстау облысында бұрын-соңды оқытылмаған, яғни, облыс бойынша тек қана біздерде дайындалады. Биылғы жылы WorldSkills Kazakhstan Ұлттық чемпионатының өңірлік кезеңіне дайындық жұмыстары жарыс ретінде «Каспий» колледжінде ұйымдастырылды. Онда «Ландшафт дизайнері» және «Флористика» құзіреттіліктері бойынша студенттер жарысқа түсті. Нәтижесінде, екі құзіреттілік бойынша колледждің 6 студенті өңірлік кезеңге жолдама алды.
Мемлекетке әр мамандық қажет. Алайда, оны дұрыс таңдау – бағыңның ашылғаны. Қазақ үш-ақ мамандықты біледі: қара жұмысшы, директор, бас директор. Араларындағы салаларды ойламайды да. Шын мәнінде халқыңа пайдалы азамат болуға тырысу маңызды, керісінше халқың саған пайдалы болу емес. Өз ісіңнің білгір маманы болғанға не жетсін!