Білім айнасы газеті Республикалық газет 
Ермагамбет Самал Қуандыковна
Нұр-Сұлтан қаласы
№ 30 «Қайнар» шағын орталығы
тәрбиеші педагог-эксперт
Балабақшадағы лего-конструктор мектепке дейінгі мекемелер жұмысында жаңа бағыт болып табылады. Бұл тек қана құрастыру ғана емес, сонымен қатар мектепке дейінгі жастағы балалардың техникалық болжаудағы дағдыларын, мақсатқа жету үшін жұмысты құру қабілеті және ұжымда жұмыс істей алу іскерлігін дамыту болып табылады.
Жұмысында жаңашылдықты пайдаланбаған педагог балаларға тиісті деңгейде қазіргі заман талабына сай білім бере алмайды. Ең алдымен, ұсынылған жаңашылдықты педагогтар әдістеме отырысында талқылайды. Артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтап барып шешім қабылдайды. Жоба жұмысы әр мекеменің жұмыс жоспарына сай өзгертілуі де мүмкін. Төменде ұсынылып отырған жаңа технология балалардың логикалық ойлауын дамытуға арналған.
Жобаға негіз болған тұжырым: балалардың құрастыру белсенділігін қалыптастыру үшін педагог пен балалардың бірлесе ойнауы барысында бала өзін еркін сезінуге жағдай жасау керек. Сонымен қатар баланың жас ерекшелігімен тұлғалық қасиеттеріне сай таңдалуы керек. ЛЕГО балалардың ойын, зейінін дамытады. Сонымен қатар бұл құрастырмамен кез келген сюжет желісіне сай ойын ойнауға болады. Мәселен, қыз балалар қуыршақтарына ас пісірсе, ер балалар сол үйді құрастыра алады. Сондай-ақ, ашық оқу қызыметінде оқу іс-әрекетінде балалар әртүрлі биіктікті мұнаралар құрастыра алады.
LEGO құрастырмаларын Данияда орналасқан Lego Group (гроуп) компаиясы шығарады. LEGO (дат сөзі «лег» және «годт» — «қызықты ойын». Кейін анықталғаны латын тілінде «мен үйренемін», «мен құстырамын» дегенді білдіреді { Lego энциклопедия 1, 24- бет}.
Лего – өзімен бірге алуан түрлі нәрселерді құрастыру мен модельдеу үшін арналған, бөлшектері жиынтығы ой қабілеттілікті дамытатын ойыншықтар топтамасы. Негізгі бөлшегі кірпішік болып келеді. Бұл бөлшек басқа кірпішіктермен, тиектермен біріктіріліп жалғанады. Лего бөлшектері формасының өзгеруіне қарамастан бір-бірімен жалғана алады.
Лего – құрастырмаларын сөйлеуінде ауытқулары бар топ балаларын оқытуда кеңінен пайдаланылады. Құрастыру кезінде ұсақ моторика дами отырып, баланың ойлау қабілетін дамытады. Лего ойыншықтарын бала ұстап көре алады. Құрастырмалар бала өміріне қауіпсіз. Қолын кесіп алу, жұтып қою, улану жағдайлары анықталмаған. Баланың қолдары таза қалпында қалады. Ойнап болғаннан соң құрастырмаларды тез жинай алады{1,35-бет}.
Лего құрастырмаларын қолданып бала ойындағысын құрап қуанышқа бөленеді. Лего арқылы оқыту ойын түрінде жүзеге асады. Құрастырмалар жеңіл болғандықтан оларды кез келген кеңістікте пайдалануға болады. Мәселен, үстел үстінде, кілемшенің үстінде т.б. Бала еркін сезіне отырып құрастырмаларын жалғыз немесе топпен де, жұппен де ойнай алады.
Конструкторлар баланың үйлесімді және жан-жақты дамуына байланысты маңызды міндеттерді орындай алады. Конструктілеу мен робототехника жаңа заманауи бағыт. Бұл әрекеттің түрі балаға сындарлы, шығармашылық қабілеттерін көрсетуге, ал балабақшаға мектеп жасына дейінгі балаларды техникалық шығармашылыққа тартуға керемет мүмкіндік. Құрастыру мен робототехниканың тағы бір тартымды, ұтымдылығы бір құрал-жабдықтың балабақшаның барлық жас тобында қолданылуы мүмкін, тек мақсаттары мен міндеттері жасына байланысты өзгереді. Мектепке дейінгі білім беру мекемесіндегі робототехника коммуникативтік қабілеттерін дамытуға ықпал ететін, өзара әрекеттесу дағдыларын дамытатын, шешім қабылдаудағы дербестікке ие болатын, балалардың шығармашылық әлеуетін ашатын ХХІ ғасыр технологиясын ұсынады. Мектепке дейінгі жастағы балаларды жобалауға жүйелі түрде оқыту мектепке даярлауда үлкен рөл атқарады. Бұл оқуға қабілеттігін қалыптастыруға, нәтижелерге қол жеткізуге, айналасындағы әлем туралы жаңа білім алуға, білім беру қызметінің алғашқы алғышарттарын қалыптастыруға ықпал етеді.
Lego және оның прототиптері үлкен блоктардан бастап, үстел, шығармашылық үшін стандартты бөлшектермен аяқталатын МДҰ ойын қызметінің міндетті атрибуттары болып табылады. Осындай бөлшектердің көмегімен балалар тек схема бойынша ғана емес, сонымен қатар өз ойларын, қала құрылысын, станцияларды құрастыруды үйренеді және өздерінің өнертабыстарын жеңеді. Lego балабақшада тек ойын ретінде ғана емес, сонымен қатар факультативтік қарым-қатынас ретінде де қолданылады.
Лего-бағдарламалау элементтерімен құрастыру – бұл балалар тек ойлы құрылымдарды жинау ғана емес, сонымен қатар модельдерді іске қосатын дербес компьютерде бағдарламалар жасайтын өзара іс-қимылды ұйымдастыру. Мәселен, крокодил паста ашады, арыстан артқы аяқтарға отырады және борпылдақ, ал кеме соғылып, дауыл кезінде бекітеді. LEGO әр түрлі жастағы балалар үшін құрастырғыш заттар [3]ү
Тіпті, бүлдіршіндерден бастап, мектеп жасы мен ересектерге арналған робот түрлері жасалып шығарылады.
LEGO Mindstorms бағдарламаланатын роботтарға қолданатын құрастырғыш құрылғы.
LEGO Education WeDo конструкторы 7 жастан асқан баланың ой-өрісін жетілдіруге арналған құрастырғыш құрылғы.
LEGO Education Early Learning конструкторы 1,5 жасар балаларға арналған. Негізгі құрастырмалы құрылғылар «Отбасы және жанұя», «Жануарлар», «Құрылыс», «Көлік» тақырыптарын қамтыған.
Қорыта айтқанда конструктордың көмегімен балалар кез келген қиялдарды іске асыра алады, өзінің қайталанбас әлемін құра алады, тіпті ойланбастан, күрделі физикалық және геометриялық заңдарды меңгере алады, моториканы, қимылдарды үйлестіруді, көз өлшегіштерді дамыта алады.
Конструктормен ойындар дамытады:
— бейнелі ойлау (баланың белгілі бір бейнесін жасауға жауап беретін ойлау);
— кеңістіктік ойлау (бала тәжірибеде элементтердің әртүрлі кеңістіктік арақатынасын таниды. Оңға-солға, жоғары-төмен; бөлшектердің сәйкестігін түсінуге үйренеді. Егер бір зат жоғары болса, екіншісі төмен болса, ұсақ моторика, көз өлшегіш (қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамытады, бұлшық етті өлшеуді үйренеді, көзді жаттықтырады).
Қиял мен қиял (ойлап табады, жасайды, іске асырады, түрлендіреді және т.б.);
Құрастыру қабілеті (бала бөлшектердің орналасуын түсініп қана қоймай, сол немесе басқа объектіні қалай құру керектігін түсінеді) [4].
Пайдаланылған әдебиеттер:
Робототехника для детей и их родителей.
2. Лего конструктор энциклопедия{стр 1 Lego -конструктор}, 2028 ж.
3. Парамонова JI.A.- М., 2002. 3. Фешина Е.В. Лего — конструирование в детском саду.
4. LEGO Digital Designer атты 3D модельдеу бағдарламасы. EV3-дің үлгісіндегі құрал. 2018 ж.
Методическое пособие — М.: ТЦ «Сфера», 2016 ж.
Рухани Жаңғыру «Тәрбие және білім» 2019 ж.
