МЕШЕЛ АУРУЫНЫҢ АЛДЫН АЛУДАҒЫ ЕМХАНАДАҒЫ МЕДБИКЕНІҢ РӨЛІ

Акмурзина Айжан Бекболатқызы

ШЖҚ «КЕҢЕС ОДАҒЫНЫҢ БАТЫРЫ МӘНШҮК МӘМЕТОВА АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ» МКК

Ғылыми жетекшісі: Мұхамбет Салтанат Нұрланқызы

Аннотация: Таңдалған тақырыптың өзектілігі рахиттің қазіргі педиатрияның маңызды және даулы мәселесі болып қала беретіндігіне байланысты…. Бұл ауру ашылғаннан бері ғасырлар өтсе де, оның балаларда таралуы әлі де жоғары. Осы ұзақ уақыт ішінде рахиттің ауыр түрлері сирек болды, бірақ оның жеңіл және орташа ауыр көріністері балалар популяциясында өте кең таралған. Әр түрлі мәліметтерге сәйкес (авторлар) Қазақстанда өмірдің бірінші жылындағы балалар арасында рахит ауруы 30% — дан 66% — ға дейін немесе одан да көп. Кәсіби және публицистикалық әдебиеттерде көп айтылатын басқа педиатриялық проблема жоқ шығар.

Практикалық медицина мамандары бұл жасырын аурудың себептерін, клиникалық көріністерін және ұзақ мерзімдісалдарын жақсы біледі. Жас балаларды адал тексереотырып, олардың басым көпшілігінде белсенді немесебұрынғы рахиттің азды-көпті айқын белгілерін атап өтуге болады деген кәсіби ортадағы пікірмен келіспеугеболмайды. Болашақ профилактикалық медицинаға жатадыдеген тезис белгілі және әділ, оны талқыланған мәселенің мысалында өте сәтті көрсетуге болады. Патронаттық медбике немесе педиатр-дәрігер ата-аналарменпрофилактикалық сөйлесуге жұмсаған минуттар белгілі бірнәрестені проблемалардың барлық спектрінен тиімді және сенімді түрде сақтайды, олардың көпшілігі ерте жаста пайдаболған кезде ересек өмірге өтеді. Ал популяция деңгейінде бұл орасан зор медициналық-әлеуметтік және экономикалық тиімділікті қамтамасыз етуі мүмкін…

Диссертацияның мақсаты — жас балалардағы рахит пен спазмофилия кезіндегі мейірбикелік процестің ерекшеліктерін зерттеу (Мұғалжар аудандық ауруханасы).

Белгіленген мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды:

1.Рахит этиологиясы, патогенезі, рахит клиникасы және спазмофилия және рахитті емдеу мен алдын алудамейірбикелік процесті ұйымдастырудың ерекшеліктерітуралы ғылыми әдебиеттерді зерттеу және талдау;

2.09.10.2023-19.01.24 ж. аралығында Қандыағаш қаласының жас балаларында рахит пен спазмофилияның пайда болу жиілігі мен формасына талдау жүргізу «Мұғалжар аудандық ауруханасы»;

Кілтті сөздер: Рахит ауруы, Спазмофилия,мейірбике,Д дәрумені

Аннотация: Актуальность выбранной темы обусловлена ​​тем, что рахит остается важной и дискуссионной проблемой современной педиатрии. Хотя со времени открытия этого заболевания прошли столетия, распространенность его у детей по-прежнему высока. В этот длительный период тяжелые формы рахита встречались редко, но в детской популяции очень часто встречались его легкие и среднетяжелые проявления. По разным данным (авторов), заболеваемость рахитом среди детей первого года жизни в Казахстане колеблется от 30% до 66% и более. Вероятно, не существует другой педиатрической проблемы, которая больше обсуждалась бы в профессиональной и общественной литературе.Практикующие врачи знакомы с причинами, клиническими проявлениями и отдаленными последствиями этого коварного заболевания. Нельзя не согласиться с мнением профессионального сообщества, что при честном обследовании детей раннего возраста у подавляющего большинства из них можно отметить более или менее явные признаки активного или бывшего рахита. Тезис о том, что будущее за профилактической медициной, общеизвестен и справедлив, и его можно весьма успешно проиллюстрировать на примере обсуждаемой проблемы. Минуты, потраченные приемной медсестрой или педиатром на профилактическое общение с родителями, способны эффективно и надежно защитить конкретного малыша от целого комплекса проблем, многие из которых, возникая в раннем возрасте, переходят и во взрослую жизнь. А на популяционном уровне это может дать огромные медико-социальные и экономические выгоды…Цель дипломной работы – изучение особенностей сестринского процесса при рахите и спазмофилии у детей раннего возраста (Мугалжарская районная больница).

Для достижения поставленной цели были поставлены следующие задачи:

1. Исследование и анализ научной литературы по этиологии, патогенезу, клинике рахита и спазмофилии и особенностям организации сестринского процесса в лечении и профилактике рахита;

2.09.10.2023-19.01.24 Анализ частоты и формы рахита и спазмофилии у детей раннего возраста Кандыагашской городской «Мугалжарской районной больницы»

Ключевые слова: Рахит, спазмофилия, уход за больными, витамин D

Abstract: The relevance of the chosen topic is due to the fact that rickets remains an important and controversial problem in modern pediatrics. Although centuries have passed since the discovery of this disease, its prevalence in children is still high. During this long period, severe forms of rickets were rare, but mild and moderate manifestations were very common in the pediatric population. According to various data (authors), the incidence of rickets among children in the first year of life in Kazakhstan ranges from 30% to 66% or more. There is probably no other pediatric problem that is more discussed in the professional and public literature. Practitioners are familiar with the causes, clinical manifestations and long-term consequences of this insidious disease. One cannot but agree with the opinion of the professional community that with an honest examination of young children, the vast majority of them can note more or less obvious signs of active or former rickets. The thesis that the future lies in preventive medicine is well known and fair, and it can be very successfully illustrated using the example of the problem under discussion. The minutes spent by a reception nurse or pediatrician on preventive communication with parents can effectively and reliably protect a particular baby from a whole range of problems, many of which, arising at an early age, continue into adulthood. And at the population level, this can provide enormous medical, social and economic benefits… The purpose of the thesis is to study the characteristics of the nursing process for rickets and spasmophilia in young children (Mugalzhar district hospital).

To achieve this goal, the following tasks were set:

1. Research and analysis of scientific literature on the etiology, pathogenesis, clinic of rickets and spasmophilia and features of the organization of the nursing process in the treatment and prevention of rickets;

2.09.10.2023-19.01.24 Analysis of the frequency and form of rickets and spasmophilia in young children of the Kandyagash city “Mugalzhar district hospital”

Key words: Rickets, spasmophilia, nursing, vitamin D

Зерттеудің өзектілігі

2012 жылдан бастап 2023 жылдың тамызына дейін Денсаулық сақтау министрлігінде республикада 2 475 трансплантация жүргізілді, бұл ретте өмір бойы донорлардың операцияларының үлесі 83,4% -. құрайды.

Оның ішінде 1 833 бүйрек трансплантациясы, 472 — бауыр, жүрек трансплантациясы – 90, өкпе – 19, ұйқы безі – 2, қасаң қабық – 59 ота жасалды.

Бүйрек трансплантациясы бойынша ең көп операция жасалды. Қазақстанда органдарды транспланттау бойынша алғашқы операция 1979 жылы 17 сәуірде Сызғанов атындағы ҰҒХ жүргізілді, бұл донорлық бүйрек транспланттау болды.

Уақытылы және дұрыс диагноз қоюды, қажетті дәрі-дәрмектерді басқару тактикасы мен қол жетімділігін түсінуді қоса алғанда, жоғары сапалы медициналық көмектің болуы жағымсыз нәтижелер мен асқынуларды болдырмауға көмектеседі. Бүйрек трансплантациясынан кейінгі асқынулардың төмендеуінің негізгі бағыты, демек, аурудың алдын-алу және мүгедектік көрсеткіштерінің төмендеуі болып табылады.

Зерттеудің мақсаты:. Рахиттің мейірбикелік процесіне тәуелді мейірбикелік араласу принциптері

Зерттеу міндеттері: 1. рахиттің алдын алу

2.рахит кезіндегі мейірбикелік процестің кезеңдері

3. Спазмофилия-клиникалықформаларжәне мейірбикелікараласу

Зерттеу әдістері

Дипломдық жұмыстағы мақсаты — жас балалардағы рахит пен спазмофилия кезіндегі мейірбикелік процестің ерекшеліктерін зерттеу (Иркутск қаласының №1 балалар емханасының базасында).

Белгіленген мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды:

1.Рахит этиологиясы, патогенезі, рахит клиникасы және спазмофилия және рахитті емдеу мен алдын алуда мейірбикелік процесті ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы ғылыми әдебиеттерді зерттеу және талдау;

2.09.10.2023-19.01.2024 ж. аралығында Қандыағашқаласының жас балаларында рахит пен спазмофилияның пайда болу жиілігі мен формасына талдау жүргізу «Мұғалжар аудандық ауруханасы»;

3.Рахиттің субакуталық ағымы және айқын спазмофилия (ларингоспазм)кезінде мейірбикелік күтім кешенін әзірлеу

Зерттеу нәтижиесі Мен сауалнама жасадым, онда рахиттің алдын-алу, демек, жалпы аурудың алдын-алу туралы нақты түсінік беретін сұрақтар енгізілді. 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалары бар 15 әйелден сұхбат алынды.

Сауалнама

1.Сіздің жасыңыз__________

2.Сіздің отбасыңызда қанша бала бар_____

3.Жүктілік кезінде Д дәрумені бар препараттарды қабылдадыңыз ба (кальций д-3 никомед):

а) иә

б) жоқ

4.Сіздің балаңыз қай мерзімде дүниеге келді:

а) жүктіліктің 38 аптасына дейін

б) жүктіліктің 39-40 аптасы

в) жүктіліктің 41 және одан да көп аптасы

5.Сіздің балаңыз жылдың қай мезгілінде дүниеге келді:

А) көктемде

б) жазда

в) күзде

г) қыста

6.Сіз рахиттің не екенін білесіз бе?

а) иә

б) жоқ

7.Сіз бұл ауру туралы қайдан білдіңіз?

А) медицина қызметкерлері

б) БАҚ және интернет

в) достар, таныстар, туыстар

г) басқа

8.Сіздің балаңыз қандай тамақтандырылды (болды) :

а) тек емшек сүті

б) аралас

в) жасанды

9.Сіздің балаңыз құрамында Д дәрумені бар препараттарды қабылдайды немесе қабылдады

а) иә

б) жоқ

10.Құрамында Д дәрумені бар қандай препаратқа артықшылық бересіз:

а) Д2 дәрумені май ерітіндісі

б) суда еритін д 3 дәрумені

в) Бала құрамында Д дәрумені бар препараттарды қабылдамайды

Қорытынды

ХХ ғасырдың аяғы дұрыс диагноз қоюға ғана емес, сонымен қатар көптеген аурулардың генезисін ашуға көмектесетін зертханалық және аспаптық зерттеу әдістерінің қарқынды дамуымен сипатталды. Рахитке арналған көптеген, соның ішінде іргелі зерттеулерге қарамастан, өмірдің алғашқы жылдарындағы балаларда оның алдын-алу және емдеу мәселесі жаңа мыңжылдықта өте өзекті болып қала береді. Эфес Соранасы мен Галеннен бері белгілі Рахит-өмірдің алғашқы 2 жылындағы балаларда кең таралған ауру. Біздің елімізде рахиттің таралуының ресми статистикасы кем дегенде екі есе төмендетілген, өйткені рахит диагнозы негізінен орташа ауыр формалар жағдайында тіркеледі және оның жеңіл формалары статистикалық тұрғыдан ескерілмейді.

Рахит анықтамасының терминологиялық сәйкессіздігі, ауруды емдеу және алдын-алу тәсілдеріндегі кейбір айырмашылықтар көбінесе осы науқастарды басқарудың сабақтастығының болмауына себеп болады.

Рахит дамудың негізгі этиологиялық факторы азық-түлікпен жеткіліксіз қамтамасыз етілуі немесе қарқынды өсіп келе жатқан балаларда теріде D дәрумені түзілуі болып табылатын тапшы аурулар тобына жатады. D дәрумені ультракүлгін сәулелердің әсерінен теріде синтезделеді, бұл басқа дәрумендерден айырмашылығы, оның қажеттілігін анықтауда қиындықтар тудырады.