Білім айнасы газеті Республикалық газет 
Асанова Сауле Турсуновна
Сәтбаев қаласы
№7 «Алпамыс» бөбекжайбалабақша КМҚҚ
балабақша тәрбиешісі
Балалық шақ — әр түрлі сұрақтарға жауап іздеп, жауап беретін уақыт. Барлық мектепке дейінгі балалық шақтағы танымдық іс-әрекет баланың дамуында орасан зор рөл атқарады, бұл білім, білік, дағдыларды игеру процесі ғана емес, сонымен қатар, негізінен, білім алу үшін өз бетінше немесе ынтымақтастық процесінде ересек адамның тактикалық басшылығымен білім алу. Бүгінгі таңда мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін дамыту — қазіргі заманның өзекті мәселелерінің бірі. Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін зерттеудің бір бағыты — оны ойын түрінде зерттеу және көрсету. Балалар ойыны — бұл балалардың ересектердің іс-әрекеттері мен олардың арасындағы қатынастарды ерекше шартты түрде көбейтуінен тұратын, тарихи дамып келе жатқан қызмет түрі. Ойын ойлаудың дамуына, ерікті қабылдауына, зейіні мен есте сақтауына, қиялына, сөйлеудің белгілік қызметіне әсер етеді. Ойын рефлексияны өзінің әрекеттерін, мотивтерін, істерін жалпы адамзаттық құндылықтармен байланыстыру қабілеті ретінде дамытуға ықпал етеді. Ойында өнімді іс-әрекеттер дами береді, оқу және еңбек әрекетінің элементтері пайда болады. Ойын әрекеті келесі ойын түрлерімен ұсынылған: ережелері бар ойындар, рөлдік ойындар, құрастыру,біздің ойымызша, танымдық қабілеттерін дамытуға ықпал ететін ойындарға бірнеше мысал келтірейік. Жабайы табиғат туралы білімді қалыптастыру үшін біз дидактикалық ойындарды қолданамыз: «Кім қайыңды тез табады», «Немене өседі?», Орманға барайық »,« Аюға арналған жидектер »,« Себетте не бар? ». Осы ойындар барысында балалар ағаштар, өсімдіктер, өсіру әдістері туралы білімдерін бекітеді, өсімдіктердің аттарын көрсетеді. «Орман жануарларының фигураларын орналастыр», «Менің достарым», «Құстар ұшады», «Қайда, кімнің үйі?», «Балықты тап», «Жануарлар, құстар, жәндіктер және табиғаттың басқа да тұрғындары туралы білімді қалыптастыруға және бекітуге көмектесу» сияқты ойындар. Балалар ойын барысында жабайы және үй жануарларының, құстардың, жәндіктердің атауын бекітеді, дене мүшелерін атайды, сыртқы түрін сипаттайды, өмір салты мен тіршілік ету ортасын нақтылайды. «Қандай жел соғып тұр?», «Бұл қашан болады?», «Күнді кім оятты?», «Жыл мезгілдері» және басқа ойындар жансыз табиғат туралы білімді қалыптастырады, жыл мезгілдері, олардың белгілері мен құбылыстары туралы білімдерін бекітеді. Ойындар: «Тию арқылы анықтау», «Сиқырлы сөмке» және басқалары әртүрлі материалдар туралы білімдерін нығайтады, осы материалдардан жасалған заттарды анықтауға үйретеді. Рөлдік ойындар балалардың танымдық қабілеттерін дамытуға да ықпал етеді. «Балабақша», «Балабақшадағы музыка сабағы», «Балабақшадағы дене шынықтыру», «Аурухана», «Дүкен», «Құрылысшылар», «Шаштараз» ойындар ересектердің жұмысы туралы, мамандықтар туралы білімдерін бекітеді, ойын кезінде балалар ересектердің іс-әрекетіне еліктеуге үйренеді. Көрнекі есте сақтауды, логикалық ойлауды, зейінді, қабылдауды дамыту үшін біз білім беру ойындарын қолданамыз: «Камералар», «Не өзгерді?», «Заттарды сұрыптау», «Суреттерді қиып алу» және басқа ойындар. Балалар заттардың орналасуы туралы білімдерін бекітеді, оларды қасиеттері бойынша сұрыптайды, ауыстырылған немесе жойылған затты анықтайды. Сонымен, ойын — бұл мектеп жасына дейінгі балаларды оқыту әдісі мен формасы ғана емес, сонымен қатар баланың жеке басын жан-жақты тәрбиелеу құралы. Бала үйренеді, жаңа білім алады, оларды жалпылайды және бекітеді. Әр түрлі ойындар балалардың танымдық қабілеттерін қалыптастыру мен дамытуға ықпал етеді.
