«Туляремия ауруының алдын алу»
Туляремия-қоздырғышының таралу механизмі әр түрлі болып келетін табиғи ошақты клиникасында интосикациямен, қызбамен, лимфа түйіндерінің және басқа жүйелердің зақымдалуымен жүретін, зоонозды жедел инфекциялық ауру.
Аурудың көзі – жануарлар: кеміргіштердің әртүрлі тобы: сұр тышқан, үй тышқаны, егеуқұйрықтар, оңдатра, қояндар.
Қала адамдары аңға, балық аулауға шыққанда ауру жұқтырады. Туляремия ауруына бейімділік жоғары. Бір рет ауырған адамда тұрақты иммунитет пайда болады.
Таралу механизмі:
- контактілі, қарым-қатынас арқылы (зақымдалған тері жабыны, шырышты қабат арқылы).
- тағам арқылы
- ауа-шаң
- трансмиссивті (кене тістесе немесе маса шақса)
Клиникасы:
Инкубациялық кезең бірнеше сағаттан 7 күнге дейін, кейде 10 күн болады. Интоксикациялық симптомдар: қалтырау, дене қызуының жоғарлауы, бас ауру, бұлшық еттердегі ауырсыну (аяқ, бел, арқа бұлшық еттері), ұйқысының бұзылуы, тәбетінің төмендеуі, құсу. Науқастың беті, көз конъюктиві қызарады.
Туляремияның алдын алу — сақтану үшін мынандай ережелерді сақтау қажет:
- Кененің киімнің ішіне кіру мүмкіндігін азайтатын киім кию;
- Киімге жабысқан кенелерді анықтау үшін өзін әрбір 10-15 минут сайын үнемі қарап отыру;
- Табиғат аясынан оралғаннан кейін киімді және денені толықтай қарап шығу;
- Кәсіпорындарында, тұрғын үй-жайларда, бау-бақша учаскелерінде кеміргіштермен күрес жүргізу (тұзақтарды, уланған жемдерді пайдалану);
- Кеміргіштердің тістеуінен сақтану, арнайы қолғаптарды кию;
- Кенеге, масаға қарсы арнайы құралдарды пайдалау қажет.
Қазіргі уақытта вакцинация туляремияның алдын-алудың негізгі тәсілі болып табылады.
Халықты туляремияға қарсы жоспарлы профилактикалық вакцинациялау:
- Зоопаразитологиялық топтың, туляремия қоздырғышының болуына сынамалар алуды, зерттеуді жүргізетін зертханалардың мамандарына;
- Жайылмалы-батпақты, тау бөктеріндегі бұлақ типтердегі табиғи ошақтар мен тұрақты резервация аймағының тұрғындарына;
- Туляремияның нақты табиғи ошағында тұратын адамдарға;
- Тәуекел тобына жататын адамдарға: аңшыларға, балықшыларға, бағбандарға, егіншілерге, маусымдық және вахталық әдіспен тоғай, дала типәндегі табиғи ошақтарда жұмыс жасайтын адамдарға жүргізіледі.
Алатау ауданының санитариялық-эпидемиологиялық
бақылау басқармасының бас маманы
Г.Макулбекова