Білім айнасы газеті Республикалық газет “Құтты қонақ келсе қой егіз табады” деген сықылды ырымдар – бәрі индукцияның қаталдығынан туған” – дейді Мағжан Жұмабаев. Бұл сөзге толығырақ тағы тоқталамыз. Бүгінгі айтпағым мынау болып тұр. Астана қаласы Білім басқармасына қарасты № 40, 41, 68, 105 мектептерін, №39, 61, 85 балабақшаларын аралап жұмыстарымен таныстым. Кім қонақ, кімнің қойы егіз тапты?
Тізгін тартқан алғашқы мекемеміз, Ұлттық археология мен этнография мектебінің негізін қалаушы, академик Әлкей Марғұлан Хақанұлы атындағы №40 мектеп-лицейі болды. Жиналыстың үстінен түстік. Мектеп директоры Сауле Амангелдіқызы оқушыларға біліммен қоса тәрбиені бірге беруді де тыс қалдырмау керектігін ұжымына айтып жатты. Бізге кезек келгенде екі жақты ынтымақтастығымызды ұсындым. Дәл қазір “тәжірибе тарату” подкаст жобамызға кейіпкер іздеп жүргенімді айттым. Ұсынысымды ұжым үнсіз қабылдады, сондай жерлерден үш-төрт еріндер “хабарласамыз” дегендей күбірлегенін байқадым. Бізде үнсіз жөнімізге кеттік.
Аттың басын №41 орта мектебіне бұрдық. Мектеп директоры Сыздықова Асия Нұғманқызы өзі қарсы алды. “Адамдардың жамандық қасиетіне баға беруден аулақпыз, өйткені бізде солардың қатарынанбыз” демекші, керісінше жақсылықтың жөні бөлек айқайлап болмаса да сыбырлап айтуға болады. Басшы болса да кішіпейілдігі кісілігінен жоғары тұратын, пенделігінен адамгершілігі басым ұстаз екен. Жүре сөйлесіп кабинетіне бардық. Мектеп директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Шолпан Айтжанқызы да келе қалды. Мектеп этнопедогогика жобасында жұмыс жасап жатқан жайы бар екен. Ол жайында “тәжірибе тарату” бағдарламасында айтатын болып келістік.
Енді жоғарыдағы айтқан “құтты қонаққа” пен “индукцияның” байланысына тоқталайын. Жалқы ойдан жалпы ой шығару индукция дейміз. Мысалы, біз кейбір директорлардың қабағы түйіңкі, өзгеге тыжырайып қарайтын, бояу қозғалысын көріп, барлық директорлар осындай селқос, тоңмойын, кірпияз деген ойда қалуымыз мүмкін. Бірақ адамдардың ішкі құбылысын зерттеп болу мүмкін емес. Сондықтан индукцияға салынып кесімді шешімге асықпауымыз керек сияқты. Ал “құтты қонақ келсе, қой егіз табады” деген сөз индукцияның қаталдығынан туған деп айттық. Өйткені ол қой егіз табу үшін де біршама уақыт кетеді. Қонақтың келгеніне оның еш қатысы жоқ. Тек уақыттың сай келуі ғана бар” — деп тұжырымдайды Мағжан Жұмабаев.
Біз Астананың оқу орындарын аралағанда күн шуағын шашып тұрды. Ойлау — ұғымдардан, қиял — суреттеулерден, іс — әрекеттерден тұратыны сияқты біз Міржақып Дулатов атындағы №68 мектеп-гимназиясының директоры Лаура Жолмұхаметқызымен, №105 жайлы мектеп директоры Мейрім Ашуұлымен, №85 бөбекжай-балабақшасының меңгерушісі Бозимова Жадыра Мұхамбеталиқызымен кездестік. “Шымшық сойса да қасапшысы сойсын” дегендей жасалған жұмыстарды насихаттау жолында республикалық “БІЛІМ АЙНАСЫ” редакциясының журналистерін шақыруға болатынын жеткізуге тырыстым.
БІЛІМ АЙНАСЫ
Астана қаласынан
