«Пульмонология бөліміндегі егде жастағы  науқастарға мейірбикелік күтімнің ерекшеліктері»

Әлтаева Жібек Қуанышбекқызы

ШЖҚ «КЕҢЕС ОДАҒЫНЫҢ БАТЫРЫ МӘНШҮК МӘМЕТОВА АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ» МКК

Ғылыми жетекшісі: Муртазина Гульмира Рыскельдиевна

Аннотация: Қазіргі уақытта пульмонология медицинаның бір көзі болып табылып отыр. Соның ішінде өзекті болып отырған ауру пневмония. Мақалада пациенттердің  пневмониямен ауыратын науқастардың аурушаңдығы зерттеледі. Бұл жас, кәріні талдамайтын аурудың бірі болып табылып отыр. Егер уақытында ем қабылдамаған жағдайда адам жағдайы күрт нашарлап, оперативті ем жүргізіледі. Тіпті, бұл ем шараларға да үлгермеген жағдайда адамнан айрылып қалуыда мүмкін. Сол себепті де, қарапайым адамдармен  медбике аурудың  алдын алуы бойынша түсіндірме жұмысы, салауатты өмір салтын ұстануды кеңінен насихаттау басты назарға алынуы тиіс.

Кілтті сөздер: Мейірбике, пациент, пнемония, зерттеу,алдын алу.

Аннотация: В настоящее время пульмонология является одним из источников медицины. В том числе актуальным заболеванием является пневмония. В статье исследуется заболеваемость больных пневмонией. Это одна из болезней, которая не анализирует молодых, старых. При несвоевременном лечении состояние человека резко ухудшается, проводится оперативное лечение. Даже если это лечение не успеет, человек может потеряться. Поэтому в центре внимания должна быть разъяснительная работа с простыми людьми по профилактике заболеваний, широкая пропаганда здорового образа жизни.

Ключевые слова: Сестринское дело, профилактика, пнемония,пациент,исследование.

Abstract: Currently, pulmonology is one of the sources of medicine. Pneumonia is also an urgent disease. The article examines the incidence of pneumonia patients. This is one of the diseases that does not analyze the young, the old. In case of untimely treatment, the human condition deteriorates sharply, surgical treatment is carried out. Even if this treatment does not succeed, the person may get lost. Therefore, the focus should be on explanatory work with ordinary people on the prevention of diseases, wide promotion of a healthy lifestyle.

Key words: Nursing, prevention, pneumonia,patient,research.

Зерттеудің өзектілігі

Пульмонология тыныс алу жолдарының ауруларымен айналысатын медициналық мамандық. Кейбір елдерде оның басқа атаулары қолданылады: пневмология, респирология, тыныс алу медицинасы. «Пульмонология» бөлімінде өкпе ауруларының белгілері, диагностикасы және емі: Туберкулез, қатерлі ісік, эмфизема, пневмония, астма, бронхит туралы мәліметтермен танысуға болады. Жеке медициналық мамандық ретінде пульмонология кеш пайда болды-1950 жылдары. Пульмонологтар өз тәжірибелерінде үлкен диагностикалық арсеналды қолданады. Диагнозды анықтау үшін олар қан анализін, спирометрияны және өкпенің басқа функционалдық сынақтарын, бронхоскопияны, кеуде қуысының рентгенографиясын, компьютерлік томографияны және басқа зерттеулерді жүргізеді.

Ал мен соның ішінде пнемония туралы айтқым келеді.Себебі бұнымен адамдар жиі ауырады және де қазіргі уақытта ең өзекті ауру болып табылып отыр.Бұл диагноз жас кәріні талдамайтын, ұзақ уақыт дене қызуы,жөтел және кеуде аймағының ауырсынуымен болады.

     Пневмония-бұл өкпе тінінде қабыну процесінің дамуымен сипатталатын жедел инфекциялық ауру. Қазіргі уақытта Тыныс алу органдарының аурулары адамдардың көптеген топтарының бірін құрайды.

Менің ойымша, бұл тақырыптың өзектілігі пневмонияны диагностикалау және емдеу мәселесі қазіргі терапевтік тәжірибедегі ең маңыздылардың бірі болып табылады. Пневмония-кез-келген жастағы және әлеуметтік жағдайдағы адамдарға әсер ететін тыныс алу органдарының кең таралған ауруы. Ауруды зерттеуде қол жеткізілген процеске қарамастан, ауыр асқынулары бар науқастардың саны жыл сайын артып келеді.

Пневмония-ең көп таралған аурулардың бірі. Қазақстанда шамамен 1,5 миллион адам пневмониямен ауырады. Көбінесе 50 жастан кіші және 75 жастан асқан адамдар ауырады. Пневмониямен ауыру қаупі жасына қарай артады. Пневмонияны диагностикалаудағы қателіктер 20% жетеді, аурудың 3 күнінде алғаш рет пневмония диагнозы науқастардың 35% — у белгіленеді.

Жыл сайын әлемде 450 миллионға жуық адам пневмониямен ауырады, аурудың 7 миллионға жуық жағдайы өліммен аяқталады. Қазақстанда бірнеше жылдар бойы тыныс алу органдарының ауруынан болатын өлім – жітім құрылымында-пневмония жетекші орындардың бірін алады. Пневмония тыныс алу органдарының аурулары кезінде өлімнің барлық себептері арасында өлімнің 47,7% құрайды.

Зерттеу мәселесі: пневмониямен ауыратын науқастарға мейірбикелік күтімнің ерекшеліктері қандай.

Зерттеудің мақсаты: пневмониямен ауыратын науқастарға күтім жасау кезінде мейірбике қызметінің ерекшеліктерін зерттеу.

Зерттеу міндеттері: 1. Ақтөбе облысы «Ақтөбе облыстық фтизиопульмонология орталығы»  науқастарымен пневмонияның зерттеу және  алдын алу  үшін тестілеу мен сауалнамадан өткізу.

2. Тестілеу нәтежиелерін бағалау және алдын алу және зерттеудің қортындысы жасап, ұсыныс білдіру.

Зерттеу әдістері

Зерттеу дизайны: ретрооспективті когортты зерттеу, сауалнама.

Үлгі: ауруларды ерте анықтау үшін кабинетке келген науқастар (ер және әйел). Ерлер мен әйелдердің  пнемония алдын алу үшін Ақтөбе қаласы «АОФО» ерте анықтау кабинетінде (ерлер мен әйелдер) науқастарға анонимді сауалнама жүргіздік. Зерттеуге 18-60 жас аралығындағы барлығы 42 адам (21 ер және 21 әйел) қатысты. Қолданылған материалдар болды

Жалпы арналған сауалнама 16 сұрақтан (оның ішінде 16 сұрақ ұсынылған жауап нұсқаларымен) төлқұжат бөлігінен тұрады.

Зерттеу нәтижиесі

Зерттеу нәтижелері және талқылау

Сауалнамаға әр түрлі жастағы адамдар қатысты, соның ішінде әйелдер-62 % , ер адам-38%. Жас ерекшеліктері бойынша 18-25 жас -14%,  26-35 жас -19%,  36-45 жас -29%,  45-55 жас-14%,  55 жастан асқан – 24% . Сауланама бойынша келушілердің 29% — ы 36 мен 45 жас аралығындағы адамдар, сондай-ақ 24% — ы 55 жастан асқан адамдар екенін көруге болады, олардан көбінесе пневмониямен орта және үлкен жастағы адамдар ауырады деген қорытынды жасауға болады. Пациенттердің 62% — ы жұмыс істейтін адамдар екенін көруге болады, олардан адамдардың бұл бөлігі басқаларға қарағанда пневмония ауруына көбірек бейім деген қорытынды жасауға болады. 50% кейде темекі шегетінін, 31% мүлдем темекі шекпейтінін және тек 19% никотинге тәуелділігі бар екенін көруге болады.  Сауалнамада 64%, кейде болса да, алкогольді ішеді, 24% алкогольді ішпейді және 12% үнемі ішеді. Пациенттердің 88% пневмонияның не екенін білетінін көрсетеді. 86% пневмонияның себептері туралы білетіні көрсетілген. Пациенттердің 76% — ы ЖРВИ-мен жиі ауыратынын және тек 24% — ы жиі ауырмайтынын көруге болады, сондықтан пациенттердің көпшілігінде иммунитеті өте төмен және пневмониямен ауыру ықтималдығы жоғары деген қорытынды жасауға болады. ЖРВИ пайда болған кезде 71% өзін-өзі емдейтіні және дәрігерге жүгінбейтіні көрінеді, бұл пациенттердің ауруханаға барғысы келмеуіне байланысты ЖРВИ асқынулары болуы мүмкін. Медицина қызметкерлерінің 60%-ы кейде санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізеді, 26% — ы оларды үнемі жүргізеді, ал тек 14% — ы оларды мүлдем жасамайды. 50% — ы медбикеден моральдық қолдау алады, 31% — ы кейде ғана алады, ал 19% — ы моральдық қолдау алмайды. пациенттердің 74% — ы мейірбикелік күтімге қанағаттанғанын, 21% — ы толық емес екенін және тек 5% — ы қанағаттанбағанын көруге болады.

1. Сіздің жынысыңыз: а) әйел б) ерке
2. Сіздің жасыңыз: а)18-25 жас б) 26-35 жас в) 36-45 жас г) 46-55 жас д) 55 жастан асқан
3. Сіздің жұмыспен қамту салаңыз: а) оқушы б) жұмыс істейтін в) зейнеткер
4. Сіз темекі шегесіз бе?: а) иә б) жоқ в) кейде
5. Сіз алкогольді ішесіз бе?: а) иә б) жоқ в) кейде
6. Сіз пневмонияның не екенін білесіз бе?: а) иә б) жоқ

7.Сіз пневмонияның белгілерін білесіз бе?: а) иә б) жоқ

8. Сіздің жұмысыңыз өндірістік заттарды ингаляциялаумен, жиі гипотермиямен байланысты ма?: а) иә б) жоқ в) кейде
9. Сізде созылмалы аурулар бар ма?: а) иә б) жоқ
10. Сіз ЖРВИ — мен жиі ауырасыз ба? (немесе басқа респираторлық аурулар): а) иә б) жоқ
11. Сіз ЖРВИ-мен өзін-өзі емдейсіз бе?: а) иә б) жоқ в) кейде
12. Сіз антибиотиктерді дәрігердің нұсқауынсыз қабылдайсыз ба?: а) иә б) жоқ в) кейде
13. Пневмония туралы ақпарат алу көздері?: а) достар б) БАҚ в) интернет г) медицина қызметкері
14. Медицина қызметкері тыныс алу органдарының аурулары бойынша санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізіп жатыр ма?: а) иә б) жоқ в) кейде
15. Мейірбикенің моральдық қолдауы мен эмпатиясы бар ма?: а) иә в) жоқ г) кейде
16. Сіз осы емдеу мекемесіндегі мейірбикелік күтімге қанағаттанасыз ба?: а) иә б) жоқ в) толық қанағаттанбаған(қосулы)

Қорытынды

Бұл зерттеу жұмысының мақсатын қол жеткізілді деп санауға болады, өйткені бұл үшін қойылған зерттеу міндеттері толық негізделді, атап айтқанда:

1. Зерттеу тақырыбы бойынша теориялық материал бойынша жұмыс жүргізілді: патогенез, этиология, жіктеу және асқынулар.
2. Пневмонияны емдеу және алдын-алу әдістері қарастырылды.
3. Ақтөбе қаласында»АОФО » статистикалық мәліметтерге талдау жүргізілді.
4. Ақтөбе қаласында»АОФО» пациенттеріне анонимді сауалнама жүргізілді.

Осы жерден жұмыс туралы келесі қорытындылар жасауға болады:

• пневмония-бұл өте жиі кездесетін патология және оның себептері мен қауіп факторларының спектрі әртүрлі, бұл аспект ауруды ұзақ уақыт емдеуге себеп болуы мүмкін, өйткені көптеген штамдар дәрі-дәрмектерге төзімді;
• пневмонияны тыныс алу жүйесінің басқа патологиясымен ажырату керек;
• пневмония асқынулар болмауы үшін ерте диагностиканы және уақтылы емдеуді қажет етеді;
• алдын алу мәселелерін қарастырғаннан кейін, мейірбикелер пневмониямен ауыратын науқастарды қабылдаудан бастап науқастың қалпына келуіне дейінгі әртүрлі кезеңдерде басқарудың маңызды буыны болып табылатыны белгілі болды.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Бокарев, и. Н. ішкі аурулар: дифференциалды диагностика және емдеу: оқулық / И. Н. Бокарев. — Ереван: МИА, 2019. — 776 c.
2. Громнацкий, Н. И. ішкі аурулар: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық / Н. И. Громнацкий. — Ереван: МИА, 2020. — 688 c.
3. 3. Казанцев, В. А. ауруханадан тыс пневмония / В. А. Казанцев. – М.: GEOTAR-Media, 2021. – 112 Б.
4. Чучалина, А. Г. Пульмонология. Ұлттық басшылық / А. Г. Чучалина. – М.: GEOTAR-Media, 2018. — 800 б.
5. Широкова, Н. В. мейірбике ісінің негіздері: манипуляция алгоритмдері: оқу. оқу құралы / Н. В. Широкова [және т.б.]. — Мәскеу Геотармедиа, 2019. — 160 Б.