Асыл қасиет- адалдық, асыл міндет – адамдық

Рахимова Куралай Сапаровна
Батыс Қазақстан облысы
Орал қаласы
Облыстық көру қабілеті бұзылған
балаларға арналған арнаулы
мектеп-интернатының тәрбиешісі,
педагог-сарапшы

Тәрбие сағатының мақсаты:

1) кішіпейілділік, тазалық, әдептілік, көмек беру, достық, жақсылық, ар-ұят, қызмет ету, имандылық, инабаттылық, елін, жерін сүю — адамгершілік басты ұстанымдары екенін ұғындыра отырып, оқушылардың бойына адамгершілікті сіңіру.

2) жасөспірімдердің ой-санасын оята отырып, өзін-өзі тануға және бағалауға баулу.

3) оқушыларға өмірде ата-анаға, досқа адал бола білуге баули отырып, әр адамның адал ісі мен адамдығы көрінетінін білуге тәрбиелеу. Әдептілікке, сыпайылыққа, бауырмалдыққа тәрбиелеу.

Барысы:   Ұйымдастыру бөлімі

Адамның ниеті, ойы, іс-әрекеті шындыққа негізделгенде адам өзіне де, өзгеге де адал болады. Адал болу кез-келген адамның өз қолында. Ол біздің ішкі жан-дүниемізден бастау алады. Адамның көңілі таза, пейілі кең, адал, шыншыл болғанда әділдікке қол жеткізеді.

Адалдық өмірінде керек нәрсе,

Ол да гүлдеп, нұрланар көңіл бөлсе.

Халыққа өз пайдасын тигізе алмай,

Адам боп, өзін-өзі меңгермесе, — демекші әр адам дүние есігін ашып шыр етіп өмірге келген күннен бастап жүрек қалауымен, ата-анасының берген тәрбиесімен, жақсылық жамандықты көре жүріп өмір сүре бастайды. «Дүниеде әділдік пен адалдықты ту еткен адамнан артық ешкім жоқ» -дегендей бүгінгі «Асыл қасиет – адалдық, асыл міндет – адамдық» атты тәрбие сағатымызды әрі қарай өрбіту үшін дөңгелек үстел  басына жинақталайық.

Оқушылар  бүгінгі кеште адалдық, адамдық жайында ойымызды ішімізге бүкпей ортаға сала отырайық. Бүгінгі  дамытпалы саяхат, пікірталасу сағатымыз үш бөлімнен тұрады.

І-бөлім – сұрақтарға өз ойын білдіру.

ІІ-бөлім – адалдық, адамдық туралы мақал-мәтелдерге түсінік беру.

ІІІ-бөлім — ситуациялық сұрақтарға өз ойын білдіру.

І бөлім.

Жалпы адалдық дегенді қалай түсінесіңдер?

Адал дос дегенді қалай түсінесіңдер?

Адал болу кез-келген адамның қолынан келмейді? Неліктен?

Ата-анаға, бауырға, ортаға жалпы өмірде адал болу дегенді қалай түсінесіңдер?

Сен өзіңді адал жанмын деп айта аласың ба?

ІІ бөлім.

Мақал-мәтел – халық даналығының бір түрі. Олардың тақырыптары да әр алуан. Мақал-мәтелдің мағына-мәні де терең, аз сөзбен көп мағынаны, үлкен ойды жеткізеді. Ендеше бүгінгі адалдық тақырыбындағы мақал- мәтелдерді айта отырып, мағынасын түсіндіріп өз ойымызды білдірсек. Бүгінгі тақырыбымыз «Асыл қасиет – адалдық, асыл міндет – адамдық дегенді қалай түсінесіңдер? Оқушылар өз түсініктерін, өз ойларын айтады. Осы тақырыпта тағы қандай мақал-мәтелдер білесіңдер? Енді, балалар, мына мақал-мәтелге дана сөзге, орнымыздан тұрып, жауап берейік.

ІІІ бөлім.

Бүгінгі кешімізге дайындаған ситуациялық сұрақтарымыз бар. Ендеше кезек берейік.

1. Сенің Марал шын сырлас, мұңдас досың. Ол сыныбыңдағы Айзеремен ренжісіп қалады да саған келіп Маралдың кемшіліктерін айтып досыңды жамандады. Сенің әрекетің?

Ажар мен Айнагүл сабақтан келе жатыр еді. Ажар жарнамадан жаңа фильмнің басталғанын көрді. Менің қалтамда апамның «самса алып жерсің» деп берген ақшасы бар. Кеттік, кино көрейік, — деді. Айнагүл: Үйден сұранып шыққан жоқпыз. Іздеп қалады ғой, — деп іркіліп қалды. Ештеңе етпес, «мектепте болдық» деп айта саламыз. Ажардың ұсынысына сен қалай жауап берер едің?

Менің ең жақын досым мектепте бір баламен достасқан, ол күнде кешке қарай мені өзімен бірге серуендеп жүруге шақырады. Ол: «менің анам, сенімен бірге жүргенімді білсе, ол қарсы болмайды», — дейді. Досым үйінде ата-анасы ұрыспауы үшін, мен бірнеше рет телефон арқылы оларға өтірік айттым. Басында мен қиналмастан, оларды жасырып жүрдім, ал қазір олар мені пайдаланып жүр, ал мен күнде өтірік айтуды ұмытпайтын болдым. Менің досымнан ажырағым келмейді. Сонда менің не істеуім керек?
Сендер баланың сұрағына қалай жауап берер едіңдер?

Қазақ халқы қандай да бір дау шықса билерге барып істің ақ-қарасын, әділдігін шешеді.

Қорытынды. Бүгінгі кеште ойымызды ортаға салып адалдық, адамдық туралы көп нәрселер айтылды. «Асыл қасиет – адалдық, асыл міндет – адамдық»  демекші осы өмірде адал болып, тек адалдық істер істеп адамдығымызды көрсетіп, кейінгіге үлгі болып жүрейік.