Негізгі және туынды зат есім

Бастауыш сынып мұғалімі
Төлеген Майрагул

Тақырыбы:  Негізгі және туынды зат есім. (Қайталау)

Мақсаты:

1. Білімділік: Негізгі және туынды зат есім туралы білімдерін кеңейту.
   Сауатты, көркем жазу дағдыларын қалыптастыру.
   Дамытушылық: Танымдық, шығармашылық тапсырмалар арқылы
   оқушылардың ойлау қабілетін дамытып, тілін ұштау.
   3. Тәрбиелік: Шапшаңдыққа және уақытты үнемді пайдалануға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: қайталау сабағы.
Сабақтың әдістері: сұрақ — жауап, ойын, көрнекілік.
Сабақтың формасы: топтық.
Ұйымдастыру кезеңі:

• Балалар бүгінгі сабағымыз топтық жұмыс болады. Топтық жұмыс болған соң міндетті түрде оның «Алтын ережесі» болады. Олай болса «Алтын ережемізді» қайталап алайық.

1. Уақытты үнемдеу
2. Ынтымақтаса жұмыс жасау
3. Шынай бағалау
4. Өз ойларын ашық айту
5. Өзгенің пікірін құрметтеу
6. Топтағы тепе – теңдікті сақтау
7. Белсенділік таныту
8. Әрқашан адал, әділ болу! ( 1 мин)

• Өте жақсы, балалар! Әр тапсырма соңында әр топ бір – бірлеріңізді бағалайсыздар. Сол үшін бір – бірлеріңізді мұқият тыңдап отырыңыздар.
• Ендеше балалар, осы сабағымызға дейін өткен ержелерімізді еске түсіріп алайық.
• Сұрақтар қою: (5-6 мин)
• Суретте нені көріп тұрсыздар? (4 жыл мезгілін)
• Осы 4 жыл мезгіліне арнап, өлең шығарған кім?
• Абай атамыз кім болған?
• Қандай өлеңдерін білесіздер?
• Биыл Абай атамызға неше жыл?
• Әрбір жас ұрпақ кішкентай кезінен бастап Абай атаның әнімен сусындап, жырларынан нәр алып келеді. Мырзагелді Кемел: «Мен қазақты үшке бөлер едім деген екен. Біріншісі — Абайды оқығандар, екіншісі — Абайды оқысам деп жүргендер, үшіншілер — Абайды оқымағандар».
• — Балалар, сендер осының қайсысына жатасындар?
• — Біз бірінші топқа жатамыз. Ұлылығы әлемге танылған Абай атаның шығармаларымен танысып жатырсыздар.

Бүгінгі заман адамы «сегіз қырлы, бір сырлы» болып өсуі керек. Оның бастысы, біздер үшін- әдептілік.

Әсемпаз болма әрнеге,
Өнерпаз болсаң – арқалан.
Сен де бір кірпіш дүниеге,
Кетігін тап та бар қалан,- деп Абай атамыз айтқандай, кішіге мейірімді, досыңа қайырымды, еңбексүйгіш, шыншыл да қамқор болсаң, өсе келе ата- анаңның, Отаныңның мақтаны боласыңдар.

• Жақсы балалар, олай болса өткен тақырып бойынша сіздерге сұрақ:
• Зат есім дегеніміз не? (Заттың атын білдіретін сөздер зат есім деп аталады)
• Зат есімнің сұрақтарын ата. (кім? кімдер? не? нелер?)
• Зат есімнің қандай түрлері бар? (жалқы есім, жалпы есім)
• Адамға қатысты сөздерге қандай сұрақ қойылады? (кім? кімдер?)
• Жан-жануарларға, заттарға қандай сұрақ қойылады? (не? нелер?)
• Жалқы есімдер деген не? кісі аттары, жер-су аттары, жан-жануарларға қойылған атаулар, бас әріппен)
• Жалпы есімдер деген не?
• Зат есім мағынасына қарай нешеге бөлінеді?
• Негізгі зат есім дегеніміз не?
• Туынды зат есім дегеніміз не?
• Жақсы, енді бәріміз экранға қарайық. Сұрақтарға дұрыс жауап бердік пе соны тексерейік ( Видео : негізгі және туынды зат есім) 1минут 45 секундта сөндіру
• Өте жақсы балалар, бәріміз ережелерді ұмытпаған екенбіз. Күнде өткен ережелерді қайталап жүріңдер! (аймектептен тапсырмалар кетеді)
• Енді сіздерге топтық тапсырма. Әр топтан 1 көшбасшы шығып, қолшатырдан 1 қағазды таңдап алады. Таңдаған тапсырманы топпен ақылдасып, бірге орындайсыздар.
• 1 топ:
• 2 топ :
• 3 топ:
• 4 топ:
• Сіздерге уақыт – 3 мин
• Жақсы балалар! Алдар көсе ертегісін бәріміз білеміз бе?
• Олай болса, экранға назар аударайық. (1,17 секунд) осы ертегіні топпен талқылап, әрі қарай өз ойларыңызбен жалғастырасыздар. Сонымен қатар, сөйлемдеріңізде негізгі туынды зат есімдер болуы тиіс. 3 мин
• Жарайсыздар! Бір – бірімізді тыңдадық. Енді түс бойынша бағалайық
• Сергіту сәті (2 мин)
• Жақсы балалар, оқулығымыздың 24 бетін ашайық. (слайд )
• Бәріміз 35 жаттығуға қарайық . «Өнерлі бала» мәтіннің мазмұны бойынша келесі ақпараттардың дұрыс-бұрыстығын анықтаймыз. – 1 мин.

«ОЙЛАН, ЖҰПТАС, БӨЛІС»

• Оқулықтан тыс тапсырмалар:
• Келесі тапсырмалар, топтық жұмыс болмақ. Әр топтан 1 оқушы шығып, тапсырманы таңдап алады. Тапсырманы топпен ақылдасып, орындауға – 5мин
• 1 топ:
• 2 топ :
• 3 топ:
• 4 топ:
• Сөзжұмбақ шешу білеміз бе?
• Барлықтарыңызға 3 мин уақыт беріледі. Болған топ белгі береді.
• Қорытынды: Балалар, бәріміз орнымыздан тұрып бүгінгі сабаққа қаншалықты деңгейде қатысып отырғандарыңызды «Бас бармақ» әдісі арқылы бағалаңыздар!
• Балалар, кәзір дамыған заман. Барлығымыз ғаламторда отырамыз. Олай болса, бүгінгі сабағымыздан алған әсерлеріңізді маған «Ватсап» желісіне жазсаңыздар болады. 4- 5 оқушыға оқыту.
• ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ: Ережелерді қайталау. Негізгі және туынды зат есімі бар шағын мәтін құрау.