Қызылша ауруының алдын алу

Алатау ауданы санитариялық-эпидемиологиялық
бақылау басқармасының басшысы
Толқынбеков Мақсат Мырзабекович
Алатау ауданы санитариялық-эпидемиологиялық
бақылау басқармасының басшысының орынбасары
Тойчиева Лайла Уркеновна

Қызылша – вирустан туындайтын өте жұқпалы, ауыр түрде өтетін сырқат, аталған аурумен сырқаттанған адамның орталық жүйке жүйесі зақымдалады. Қызылша әлем бойынша ерте жастағы балалардың өліміне әкеп соқтыратын негізгі себептің бірі болып қалуда.

Берілу жолы? Инкубациялық кезең 7-21 күн аралығында созылады, жұқпа көзі – науқас адам. Ауру ауа-тамшылы жолмен науқас адам сөйлегенде, жөтелгенде немесе түшкіргенде беріледі. Ауру өте жұқпалы, яғни бұрын сырқаттанбаған адам   қызылшамен ауыратын науқаспен қарым-қатынаста болғанда сырқаттану қаупі өте жоғары (егілмеген жағдайда). Сондай-ақ ауру қоздырғышы ауа арқылы көшуі мүмкін, мысалы көп пәтерлі үйлерде баспалдақ, желде тушахтасы арқылы. Вирус ауада немесе инфекция жұқтырылған беткейлерде 2 сағатқа дейін белсенді және жұқпалы болып қалады.

Қызылшаның белгілері. Қызылша дене қызуының көтерілуі, бас ауыруы, жөтел, мұрыннан су ағумен басталады. Негізгі белгілері жіті респираторлық вирустық инфекцияларға ұқсас, 2-3 күнгедейін (кейкездері 5-6 күн) сақталады, одан кейін қызғылт нүкте – бөртпе пайда болады, олар бір-бірімен қосылып даққа айналады. Алғашында адамның басында (құлақ арты, беті) пайда болады, бөртпе ақырындап 2-3 күннің ішінде төменге түсіп, аяққа дейін жетеді.

Асқынулары. Қызылшадан өлім жағдайының көбісі осы аурумен байланысты асқынулардан пайда болады. Ең күрделі асқынулар – соқырлық, энцефалит (бас миының ісінуіне жеткізетін инфекция), құлақ инфекциялары және пневмонияға әкеп соқтыратын жоғары тынысалу жолдарының инфекциялары. Кез келген асқынулардан науқас өліп кетуі мүмкін.

Кімдерге қауіп төнеді? Егілмеген барлық балалар мен ересектерге қауіп бар. Көбінес еересектерде қызылша ауырағымда өтеді. Соңғы кезде вакцинацияның қарсыластары пайдаболған: ата-аналар балаларын ектіруден бас тартады, себебі екпенің салдары туралы жалған пікірлерден қорқады. Екпенің қарсыластары ғылыми немесе медициналық тұрғыдан дәлелденбеген, өздерінің дәлелі ретінде әлеуметтік желідегі негізсіз қауесетке сүйенеді. Қазақстанда халықты иммундауға Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы сертификаттаған вакциналар қолданылады. Заң міндетті вакцинациялауға күштеп немесе еріксіз көндірмейді. Егуді жүргізуге келісім беру тек ата-ананың құқында, бірақ екпеден бас тарту арқылы олар баланы екпе алу және дені сау болу құқығынан айырады.  

Қызылшаның алдын алу. Инфекцияға қарсы ең қолжетімді және тиімді шара вакцинация болып табылады. Қызылшаға қарсы вакцина 20 жылға дейін сақталатын иммунитет қалыптастырады. Ұлттық профилактикалық егу күнтізбесіне сәйкес екпе жоспарлы түрде 12-15 айда және қайта егу 6 жаста жүргізіледі. Қызылшаның арнайы емі жоқ, бірақ вакцинация арқылы сырқаттан қорғануға болады.

Егерде Сіз немесе Сіздің балаңыз сырқаттанған жағдайда келесі шараларды орында уқажет: 
-шұғыл түрде медициналық көмекке жүгіну  (тұрғылықты жері бойынша емханадан дәрігер шақырту немесе ауыр жағдайда жедел жәрдем шақырту);
— емханаға өз бетінше бармай, дәрігерді күту;
— дәрігер келгенше туыстар, таныстар және басқа да адамдармен қарым-қатынаста болмау;
— дәрігерге шетелде қай кезеңде және қай елде болғаныңыз туралы айту;
— жөтелгенде және түшкіргенде ауыз бен мұрынды қол орамалы немесе сүрткіш арқылы жабу, қолды сабынды сумен жиі жуу немесе қолды тазалауға құрамында спирт бар тазалағыш затты қолдану;
— тыныс алу жүйелерін қорғайтын заттарды қолдану (мысалы бетперде тағу);
— өз бетінше емдеумен айналыспау!

Сондықтан профилактикалық егулерді жүргізу үшін салмақты және ақылға қонымды шешімдер қабылдаңыз. Әр адам өз денсаулығы мен баласының денсаулығы үшін немқұрайлы болмауы керек. Өзіңізді және жақындарыңызды негізсіз тәуекелге ұшыратпаңыз – қажетті профилактикалық егулерді уақтылы алыңыз!

Корь – является крайне заразной тяжелой болезнью вирусного происхождения, при данном заболевании поражается центральная нервная система человека. Корь остается одной из основных причин смерти среди детей раннего возраста во всем мире.

Как передается болезнь? Инкубационный период длится от 7 до 21 дня, источником болезни является больной человек. Заболевание передается воздушно-капельным путем от больного человека при разговоре, кашле или чихании. Заболевание является высоко заразным, то есть если человек ранее корью не болевший будет контактировать с больным корью — вероятность заболеть самому чрезвычайно высока (при отсутствии вакцинации). Возбудитель также может перемещаться воздушным путем, например, через лестничные клетки, вентиляционные шахты в многоквартирных домах. Вирус остается активным и контагиозным в воздухе или на инфицированных поверхностях в течение 2 часов.

Симптомы кори. Начинается корь с повышения температуры, головной боли, кашля, насморка. Весьма типично поражение глаз — слезотечение, конъюнктивит (воспаление слизистой оболочки век). Описанные симптомы, весьма напоминающие ОРВИ, сохраняются 2-3 дня (иногда 5-6 дней), после чего появляется сыпь – розовые пятнышки, которые, сливаясь друг с другом, превращаются в пятна и, появившись вначале на голове (за ушами, на лице), медленно опускаются вниз и в течение двух-трех дней добираются до ног.

Осложнения. Большинство смертельных случаев кори происходит из-за осложнений, связанных с этой болезнью. Самые серьезные осложнения включают слепоту, энцефалит (инфекцию, приводящую к отеку головного мозга), ушные инфекции и тяжелые инфекции дыхательных путей, такие как пневмония.  От любого осложнения больной может умереть.

Кто подвергается риску? Под угрозой — все дети и взрослые, которые не делали прививки. У взрослых корь обычно имеет гораздо более тяжелое течение. В последнее время у вакцинации появились противники: родители отказываются прививать детей, потому что боятся страшилок о последствиях. Противники вакцинации в качестве своих аргументов ссылаются на необоснованные материалы в социальных сетях, которые не имеют под собой ни научного, ни медицинского подтверждения. В Казахстане для иммунизации населения применяются вакцины, сертифицированные Всемирной организацией здравоохранения. Законодательство не принуждает детей к обязательной вакцинации. Этот вопрос вправе решать только их родители, но отказываясь от вакцинации, они также могут лишить ребенка на право быть привитым и здоровым.

Профилактика кори. Наиболее мощным, доступным и эффективным методом борьбы с инфекцией является вакцинация.  Вакцины против кори создают надежный иммунитет, сохраняющийся более 20 лет. В соответствии с Национальным календарем профилактических прививок плановая вакцинация детей против кори проводится в возрасте 12-15 месяцев и повторно — в 6 лет. Никаких специальных средств для лечения кори нет, но вакцинация поможет избежать заболевания.

Если Вы или Ваш ребенок все же заболели, необходимо:
— срочно обратиться за медицинской помощью (вызвать врача из поликлиники по месту жительства или — в случае тяжелого состояния — скорую медицинскую помощь);
— не посещать поликлинику самостоятельно, а дождаться врача;
— до прихода врача свести контакты с родственниками, знакомыми и другими людьми до минимума;
— сообщить врачу, в какой период и в какой стране Вы находились за рубежом;
— при кашле и чихании прикрывать рот и нос, используя носовой платок или салфетку, чаще мыть руки водой с мылом или использовать спиртосодержащие средства для очистки рук;
— использовать средства защиты органов дыхания (например, маску);
— не заниматься самолечением!

Поэтому принимайте взвешенные и разумные решения к проведению профилактических прививок. Для каждого человека свое собственное здоровье и здоровье своего ребенка не должно быть безразличным. Не подвергайте себя и своих близких неоправданному риску – своевременно делайте необходимые профилактические прививки!